Test Kompetencji Komunikacyjnej (TKK) jest pierwszym polskim testem do oceny globalnej sprawności językowej i komunikacyjnej dzieci w wieku szkolnym (7–15 lat). Został on wystandaryzowany, znormalizowany i wydany w 2022 r. przez Pracownię Testów Psychologicznych i Pedagogicznych (pracowniatestow.pl). Składa się on z trzech części: 1. podręcznika diagnosty, 2. podręcznika technicznego, 3. protokołu badania. Komplet ten stanowi całość.
Dział: Z praktyki logopedy
Do funkcji słuchowych w zakresie percepcji mowy zalicza się: recepcję dźwięków mowy, za którą odpowiada słuch fizjologiczny; selekcję i dyskryminację dźwięków mowy, polegające na wyodrębnianiu cech dystynktywnych oraz rozpoznaniu co najmniej dwóch odmiennych fonologicznie i fonetycznie bodźców jako różnych, za co odpowiadają słuch mowny – słuch fonematyczny (fonemowy), słuch fonetyczny, słuch prozodyczny, analiza i synteza głoskowa/sylabowa, segmentacja dzięków mowy na poziomie segmentalnym i suprasegmentalnym. Ponadto do funkcji słuchowo-językowych należą: pamięć słuchowa wypowiedzi; semantyzacja dźwięków mowy, rozumiana jako umiejętność kojarzenia brzmień ze znaczeniem, co umożliwia łączenie wzorców słuchowych wyrazów z odpowiednim pojęciem i odmienną reakcję na rozróżnialne bodźce; kontrola słuchowa wypowiedzi; lateralizacja słuchowa; lokalizacja źródła dźwięku; uwaga słuchowa (Kurkowski 2013: 25). Opisywane zjawisko jest więc bardzo złożone, przy czym pojmowanie i definiowanie poszczególnych funkcji słuchowych przez badaczy podejmujących to zagadnienie bywa odmienne.
W obliczu rosnącej złożoności współczesnego świata, profesjonalizacja i specjalizacja zawodowa stają się nie tylko kluczowymi elementami rozwoju osobistego, ale także determinantami kształtowania się indywidualnych stylów poznawczych. Styl poznawczy, definiowany jako preferowany sposób przetwarzania, postrzegania oraz zapamiętywania informacji, podlega wpływowi szeregu czynników, wśród których wykształcenie i płeć odgrywają istotną rolę.
Jednym z najczęściej diagnozowanych zaburzeń rozwojowych u dzieci jest obecnie spektrum autyzmu. Tylko zrozumienie specyfiki funkcjonowania osób autystycznych pozwoli terapeutom, nauczycielom i innym specjalistom prowadzić terapię i edukację dostosowaną do ich potrzeb i możliwości. W artykule przedstawiono perspektywę terapii komunikacji osób ze spektrum autyzmu uwzględniającą specyfikę funkcjonowania ich układu nerwowego. Wskazano podstawowe kierunki oddziaływań, obejmujące: dobieranie aktywności rozwijających bazowe umiejętności społeczne, dostosowanie otoczenia oraz uwzględnianie odmiennych możliwości sensorycznych.
Afazja, jako zaburzenie mowy w wyniku ogniskowych uszkodzeń mózgu w obrębie obszaru mowy (zwykle środkowej części lewej półkuli u osób praworęcznych), stała się istotnym problemem społecznym ze względu na coraz większą liczbę osób, których dotyczy. Problem rozumienia wypowiedzi w logopedii jest kategorią wciąż mało poznaną, chociaż dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych – nie tylko z afazją. Pojawia się zatem potrzeba pogłębionych badań przy użyciu ustrukturyzowanego narzędzia badawczego zawierającego wiele prób eksperymentalno-klinicznych. Praktyka logopedyczna oraz badania empiryczne dowodzą, że zaburzenia rozumienia, chociaż typowe dla pacjentów z afazją sensoryczną, występują także w przypadku osób, u których rozpoznano afazję motoryczną, co stało się celem niniejszego opracowania.
Artykuł dotyczy zaburzeń mowy występujących u osób, u których na skutek udaru doszło do uszkodzenia mózgu. Opisane wyniki badań obrazują dynamikę zaburzeń mowy pacjentów we wczesnej fazie zdrowienia. Ukazują wpływ procesów neurokompensacyjnych na sprawność językową chorych w ostrej fazie udaru. Analiza porównawcza zaburzeń mowy obecnych u chorych neurologicznie pacjentów pozwoliła określić wpływ lateralizacji ogniska uszkodzenia na proces zdrowienia. Niezależnie od tego, w której części mózgu doszło do udaru, w okresie od trzeciej do siódmej doby po incydencie neurologicznym u każdego z badanych nastąpiła poprawa sprawności komunikacyjnych. Dowiedziono, że u osób z uszkodzeniami lewopółkulowymi poprawa sprawności dialogowej następuje szybciej niż u chorych z uszkodzeniami prawopółkulowymi.
Celem artykułu jest odpowiedź na pytanie o to, czy cukrzyca może powodować zaburzenia mowy. Autorka w pierwszej części omawia cukrzycę jako chorobę cywilizacyjną, wskazuje na jej patomechanizmy i typy. Następnie na podstawie przeglądu literatury przedmiotu omawia codzienne funkcjonowanie diabetyków, zwracając uwagę na powikłania cukrzycy, które wiążą się z osłabieniem funkcjonowania poznawczego (rozpoznawanym jako łagodne zaburzenia poznawcze – MCI) oraz narastającymi trudnościami w sferze językowej i komunikacyjnej. Wzrastająca zachorowalność na cukrzycę i związane z jej występowaniem objawy zaburzeń mowy wymagają pilnych badań na gruncie logopedii. W pracy zostały przedstawione wstępne wyniki badań ankietowych wśród chorych na cukrzycę, których zadaniem była subiektywna ocena stanu swoich sprawności językowych. Zebrany materiał empiryczny potwierdza postawione hipotezy badawcze i pozwala zindeksować objawy zaburzeń mowy występujące przy hiperglikemii i hipoglikemii. Uzyskane wstępne wyniki oceny mowy u osób z cukrzycą wskazują na potrzebę ich pogłębienia ze względów zarówno poznawczych, jak i społecznych.
Uzależnienie od alkoholu jest przewlekłą chorobą powodującą wieloukładowe i wielonarządowe uszkodzenia. Toksyczne oddziaływanie alkoholu na ośrodkowy układ nerwowy prowadzi do zaburzeń poznawczych, a także powoduje zaburzenia języka. Niniejszy artykuł jest prezentacją wyników badań nad sprawnością narracyjną mężczyzn uzależnionych od alkoholu, prowadzonych w ramach rozprawy doktorskiej, oraz określeniem deficytów językowych w chorobie alkoholowej.
Ortotropia (inaczej ortodoncja posturalna, wczesne leczenie ortodontyczne) to nurt (metoda) stosowany przez ortodontów i stoma- tologów w celu kierowania prawidłowym wzrostem obszaru twarzoczaszki. W przeciwieństwie do klasycznie rozumianej ortodoncji, stanowi ona zakres działań, których głównymi celami są profilaktyka wad zgryzu oraz wczesna interwencja ortodontyczna, pozwalająca w miarę skutecznie zatrzymać niekorzystny rozwój układu stomatognatycznego, a następnie przeprowadzić jego korektę.
Ocenianie obszaru ustno-twarzowego stanowi wyzwanie dla niejednego specjalisty. Ze względu na coraz większą rolę standaryzacji w procesie diagnozy i terapii miofunkcjonalnej omówiono propozycję modelu pracy logopedy przy znajomości filozofii i programu terapeutycznego systemu Multifunctional System Kit (MFS).
Dyskusje o skuteczności leczenia wczesnego w ortodoncji toczą się od wielu lat. Przeprowadzono liczne badania, których wyniki są często sprzeczne i niejednoznaczne. Niezaprzeczalnym faktem jest, że jedynie w okresie wzrostu ortodonta, trafniej nazywany w tym wypadku ortopedą szczękowo-twarzowym, ma możliwość wpływania na wzrost szczęk i twarzy. Po zakończeniu wzrostu pozostaje tylko możliwość przesuwania zębów w obrębie ukształtowanych kości szczęk, co znacznie ogranicza możliwości terapeutyczne lub – w wypadku zaburzeń szkieletowych – zabiegi operacyjne.