W trakcie terapii logopedycznej potrzebna jest współpraca logopedy z najbliższym otoczeniem pacjenta. Autorki precyzują zasady, cele i organizację takiej współpracy, omawiają jej zalety, ale wskazują też trudności oraz sposoby radzenia sobie z nimi.
Dział: Z praktyki logopedy
Wpływ wady rozszczepowej na wygląd i mowę dziecka może powodować poważne problemy psychiczne. Dziecko z omawianą wadą powinno być objęte specjalną pomocą pedagogiczno-psychologiczną od wczesnych lat życia.
Autorka przedstawia szczegóły terapii pacjenta z wadą rozszczepową w obrębie twarzoczaszki. Dowodzi, że każdy pacjent wymaga indywidualnego podejścia, holistycznego spojrzenia i interdyscyplinarnego leczenia. Istotna w diagnozie i terapii jest współpraca rodziny pacjenta.
Autorka określa zadania logopedy w opiece nad dzieckiem z rozszczepem w okresie noworodkowym i niemowlęcym. Przedstawia strategie dotyczące karmienia, a także terapii blizny pooperacyjnej. Na koniec formułuje zalecenia w zakresie słuchu i mowy dziecka.
Nosowanie to charakterystyczny objaw mowy rozszczepowej. Najczęściej jest to nosowanie otwarte i mieszane. Autorka przybliża te zjawiska oraz proponuje wybrane sposoby radzenia sobie z nimi w terapii.
W podśluzówkowym rozszczepie podniebienia rozszczepione mięśnie pokrywa błona śluzowa. Z tego względu jest to wada trudna w diagnostyce, bywa późno wykrywana i wymaga specyficznej terapii.
Autorki omawiają zaburzenia towarzyszące zespołowi Pierre’a Robina i ich wpływ na proces komunikacyjny. Proponują plan oddziaływań logopedycznych, stanowiących element wielospecjalistycznego wsparcia pacjenta, których celem jest poprawa jego funkcjonowania.
Do gabinetu neurologopedy i logopedy przychodzą pacjenci z różnymi trudnościami. Niektórzy z nich borykają się z problemami w obszarze stawu skroniowo-żuchwowego. Czy neurologopeda lub logopeda mogą ocenić pracę stawu skroniowo-żuchwowego? W jaki sposób neurologopeda lub logopeda mogą zbadać pacjenta z trudnościami w tym obszarze?
Ważnym elementem terapii miofunkcjonalnej jest praca logopedyczna z pacjentem przed przeprowadzeniem zabiegu frenotomii. Postępowanie logopedyczne obejmuje przygotowanie do zabiegu, a także opiekę i kontrolę logopedy po jego wykonaniu.
Cele terapii miofunkcjonalnej są uniwersalne, ale jej plan trzeba dostosować do potrzeb pacjenta identyfikowanych na podstawie diagnozy indywidualnej. Niezwykle ważnym elementem terapii jest rediagnoza, dokonywana podczas każdorazowego spotkania z pacjentem.
Profilaktyka wad zgryzu zaczyna się już od pierwszych dni życia dziecka. Pozytywnie na rozwój twarzoczaszki wpływają karmienie piersią, odpowiednia pozycja w trakcie karmienia i snu, prawidłowa pozycja spoczynkowa warg i języka, nosowy tor oddechowy, stopniowe wprowadzanie pokarmów stałych ok. 6. m.ż., a także trening odgryzania, gryzienia i żucia.
Ludzka twarz, z natury, nie jest idealnie symetryczna. Subtelne dysproporcje występują u każdego człowieka – najprawdopodobniej jest to wynik równoważenia się tkanek kostnej i miękkiej podczas intensywnego wzrostu (asymetria strukturalna). Już nawet od ok. 10. tygodnia życia płodowego obserwuje się dominację jednej ze stron i asymetrię w motoryce (asymetria funkcjonalna). Problematyczną natomiast okazuje się sytuacja, w której asymetria jest bardzo widoczna (kwestie estetyczne) oraz gdy różnice funkcjonalne lewej i prawej strony uniemożliwiają bądź utrudniają wykonywanie podstawowych czynności fizjologicznych.