Rozszczep – wada rozwojowa twarzoczaszki
Rozszczepem określa się brak ciągłości tkanek miękkich i (lub) kości. Wada ta stanowi ok. 17% wszystkich wad rozwojowych u dzieci. Może być wadą izolowaną lub też składową innych, skomplikowanych zespołów wad wrodzonych. W Polsce liczba rodzących się noworodków z rozszczepem wargi i (lub) podniebienia wy-
nosi ok. 2–3 przypadki na 1000 żywo urodzonych dzieci.
Na świecie jest to proporcja 1 : 600–1000, a kluczowy wpływ na częstość występowania tej wady twarzoczaszki wywierają czynniki genetyczne i środowiskowe. Dzięki możliwościom, jakie dają współczesna medycyna i sprzęt diagnostyczny, zdecydowana większość rozszczepów rozpoznawana jest prenatalnie, najczęściej już między 18. a 24. tygodniem ciąży, a przy użyciu obrazowania 3D/4D można jeszcze lepiej zdiagnozować nawet niewielkie rozszczepy, szczególnie dzięki użyciu metody flipped face i reverse face – co pozwala przyszłym rodzicom odpowiednio się przygotować na przyjście dziecka obciążonego wadą, na ewentualne komplikacje okołoporodowe oraz zapewnić opiekę wielospecjalistyczną.
POLECAMY
Zadania logopedy w opiece nad dzieckiem z rozszczepem w okresie noworodkowym
W zakres obowiązków (neuro)logopedy w ciągu pierwszych dni życia dziecka z rozszczepem (najlepiej jeszcze na oddziale szpitalnym – neonatologicznym) wchodzą:
- ocena fizjologii oralnej (m.in.: sposobu oddychania u noworodka, pozycji spoczynkowej warg, żuchwy, języka),
- badanie odruchowych reakcji oralnych, a w razie nieprawidłowości integracja tychże odruchów – u dzieci z rozszczepem wargi zaburzone mogą być odruchy wargowe (lub sekwencja ruchów: protrakcja warg, ich rozchylenie, następnie zwarcie i retrakcja), ssania, kąsania (jeśli rozszczep obejmuje również wyrostek zębodołowy); u dzieci z rozszczepem podniebienia najczęściej zaburzone są odruchy ssania, połykania, gardłowy,
- ocena (a)symetrii twarzy, mimiki i badanie funkcjonalności mięśni twarzoczaszki wraz z napięciem mięśniowym w obszarze orofacjalnym,
- ocena bezpiecznego sposobu poboru pokarmu – rozpatrzenie możliwości karmienia drogą doustną (karmienie piersią, karmienie butelką, karmienie poprzez kubeczek/kieliszek czy strzykawkę) lub decyzja w kwestii wprowadzenia karmienia drogą alternatywną (np. podaż pokarmu przez sondę),
- opinia dotycząca zasadności zastosowania d...
