Specyficzne trudności dzieci afatycznych w nauce czytania i pisania wymagają zróżnicowanych metod terapeutycznych. Niezwykle ważne przy tym są skuteczne motywowanie dzieci oraz wzajemna współpraca specjalistów i rodziców.
Dział: Z praktyki logopedy
Diagnozowanie i terapia dzieci z niedokształceniem mowy o typie afazji odbywa się głównie na pograniczu psychologii i logopedii. Logopeda jest przygotowany do oceny mowy i sprawności językowej, a psycholog odpowiada za prawidłową ocenę rozwoju psychoruchowego, w tym inteligencji, pamięci, emocji, uwagi i funkcji percepcyjnych. Istotna jest tutaj ścisła współpraca psychologa z logopedą.
Adasia poznałam podczas konsultacji logopedycznej. Wszedł do gabinetu razem z mamą. Trzymał ją mocno za rękę. Był milczący. Mimo zachęty nic nie mówił.
Istnieje dość powszechne przekonanie wśród rodziców, że jedną z przyczyn opóźnionego rozwoju mowy wśród dzieci jest bilingwizm. Nie istnieją jednak żadne badania naukowe, które by to potwierdzały. Ważne jest rozróżnienie dwujęzyczności i jej uwarunkowań oraz opóźnienia w mowie.
Słuchanie utworów audialnych może być nie tylko przyjemną nauką czy rozrywką, ale także elementem terapii logopedycznej. Spośród szerokiej gamy audiobooków i słuchowisk logopeda może wybrać takie, które okażą się najlepsze w konkretnym przypadku. Przy ich doborze terapeuta powinien uwzględnić wartość artystyczną utworu, jego formę językową i akustyczną, a także możliwości, zainteresowania i potrzeby dziecka.
Dzieci, u których obserwuje się poważne zaburzenia artykulacji, mogą wolniej rozwijać pozostałe podsystemy językowe, choć brak jest czynników jednoznacznie wpływających na takie zaburzenie, np. problemów ze słuchem, neurologicznych czy intelektualnych. Konsekwencją takich opóźnień mogą być problemy z nauką i zaburzenia zachowania, czasem bardzo poważne. One z kolei – wtórnie – mogą przyczyniać się do pogłębiania problemów z mową.
Na podstawie przypadku nastoletniej Ani przedstawiono wielospecjalistyczną diagnostykę oraz sposoby oddziaływania wdrożone w terapii dziecka z zaburzeniami mowy, które dotknęły rozmaite nieprawidłowości rozwojowe. Były one spowodowane w dużej mierze problemami w okresie okołoporodowym.
Diagnoza logopedyczna małego niemówiącego dziecka powinna dać terapeucie odpowiedź na podstawowe pytanie: czy rozwój mowy jest zaburzony czy opóźniony? Okazuje się, że rozstrzygnięcie wcale nie jest łatwe i wymaga przeprowadzenia wnikliwego postępowania logopedycznego oraz zebrania wywiadu biologiczno-środowiskowego, a często nawet rozpoczęcia stymulacji i terapii, aby upewnić terapeutę w postawionej diagnozie.
Zobacz czym dokładnie jest opóźniony rozwój mowy.
Praca z dziećmi, u których stwierdzono ORM, nie powinna ograniczać się do realizacji wyznaczonych wizyt w gabinecie logopedycznym. Oddziaływania terapeutyczne mogą odbywać się również w domu. Dotyczy to zwłaszcza najmłodszych dzieci. Program terapeutyczny, opracowany przez logopedę, mogą wdrażać z powodzeniem rodzice dziecka. Spotkania z logopedą mają charakter konsultacji odbywających się w ustalonych odstępach czasowych.
W przypadku małych dzieci przeprowadzenie całościowego postępowania diagnostycznego daje terapeucie szansę na postawienie trafnej diagnozy, odpowiednie zaprogramowanie terapii logopedycznej i pedagogizacji rodziców.
Dzieci urodzone w wyniku porodów przedwczesnych częściej niż dzieci urodzone o czasie prezentują objawy zaburzeń karmienia. Dotyczy to zarówno braku zainteresowania jedzeniem, odmawiania przyjmowania określonych grup pokarmów, jak i jedzenia wybiórczego, tj. ograniczonego do bardzo wąskiej grupy produktów i konsystencji.