Rola neurologopedy w oswajaniu PEG

Gastrostomia od strony medycznej

Rozmowa z prof. dr. hab. n. med. 
Maciejem Bagłajem, prezesem Polskiego Towarzystwa Chirurgów Dziecięcych.

Panie profesorze, rzadko chirurg jako pierwszy specjalista konsultuje dziecko z niepełnosprawnością. Jaką rolę, Pana zdaniem, odgrywa chirurg dziecięcy podczas spotkania z rodzicami i ich dzieckiem zagrożonym niedożywieniem lub niedożywionym?
Oczywiście, chirurg dziecięcy prawie nigdy nie jest pierwszym lekarzem spotykającym rodziców i ich dziecko zagrożone niedożywieniem lub już wykazującym objawy niedożywienia. Jednak doświadczony chirurg dziecięcy powinien przedyskutować z rodzicami takiego pacjenta wszystkie aspekty wielospecjalistycznej opieki nad osobą niepełnosprawną, w tym potencjalne problemy z doustnym przyjmowaniem pokarmów. Rodzice dzieci często nie są świadomi istniejących zagrożeń niedożywienia. Najczęściej są bardzo mocno zaangażowani w codzienną opiekę nad swoimi dziećmi i nie potrafią zauważyć problemu słabego przyrostu masy ciała. To lekarz powinien zwrócić im uwagę, że dziecko niepełnosprawne, pomimo bardzo troskliwej opieki, może być narażone na ryzyko niedożywienia, bo nie przyjmuje tyle pokarmu, ile wynosi jego dzienne zapotrzebowanie. Wczesne podjęcie kroków terapeutycznych pozwala uniknąć wielu zagrożeń wynikających z upośledzonego rozwoju fizycznego.

Włączenie gastrostomii, powszechnie nazywanej PEG-iem, można nazwać leczeniem wspomagającym, gdy dziecko je za mało względem zapotrzebowania energetycznego. Co to oznacza?
Pragnę sprostować ważny fakt: PEG to tylko jedna z form gastrostomii. Gastrostomia to ogólne określenie przetoki odżywczej dożołądkowej, natomiast PEG to akronim przezskórnej gastrostomii zakładanej endoskopowo (percutaneous endoscopic gastrostomy). Tak, to bardzo ważny element leczenia wspomagającego kompleksową, wielospecjalistyczną opiekę nad dzieckiem niepełnosprawnym. PEG zapewnia możliwość podawania produktów odżywczych dożołądkowo w sytuacji, gdy dziecko nie może lub nie chce przyjmować wszystkich potrzebnych pokarmów drogą doustną. To zdarza się często u dzieci z różnymi schorzeniami prowadzącymi do niepełnosprawności. One często nie tolerują pokarmów stałych, wykazują zaburzenia połykania i nie są w stanie przyjąć drogą doustną pokarmów zapewniających pełne zapotrzebowanie energetyczne. Założenie gastrostomii pozwala na uzupełnienie wszystkich niedoborów, niezależnie od ilości pokarmów przyjętych drogą doustną. To najlepszy sposób na uniknięcie czynników ryzyka niedożywienia.

Najtrudniejszą decyzją dla chirurga jest niepodejmowanie leczenia operacyjnego. Z jakimi najczęściej obawami rodziców względem włączenia PEG jako leczenia żywieniowego styka się Pan w swojej pracy?
Rodzice często bardzo nieufnie odnoszą się do gastrostom...