Jedzenie to nie tylko proces fizjologiczny, lecz również złożone doświadczenie sensoryczne, angażujące wzrok, dotyk, smak, węch, a także słuch. U dzieci z zaburzeniami przetwarzania słuchowego nawet codzienne posiłki mogą stać się wyzwaniem – dźwięki wydawane podczas gryzienia czy przeżuwania, hałasy towarzyszące obróbce i mieszaniu pokarmu w kuchennym zgiełku mogą powodować dyskomfort, co z kolei wpływać może na zachowania pokarmowe, preferencje żywieniowe dzieci i trudności w nauce przyjmowania nowych smaków.
Autor: Natalia Górka-Pik
Neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, terapeuta EEG Biofeedback, pracuje w Poradni Logopedycznej NZOZ Pallmed Sp. z o.o. w Bydgoszczy.
Pogłębiona analiza zależności między dysfunkcją sensoryczną zmysłu powonienia a zaburzeniami zachowań żywieniowych u dzieci wskazuje na potrzebę łączenia terapii integracji sensorycznej z diagnozą i interwencją logopedyczną. Wnioski podkreślają konieczność uwzględnienia procesów przetwarzania wielozmysłowego w praktyce diagnostyczno-terapeutycznej, zwłaszcza w obszarze trudności związanych z karmieniem, rozwojem mowy oraz działaniami profilaktycznymi.
Wychowanie przedszkolne, jako nieodzowny element skomplikowanego mechanizmu systemu edukacyjnego, pełni funkcję fundamentalną, wykraczającą daleko poza pierwotne przygotowanie dziecka do nauki szkolnej. Jego znaczenie manifestuje się również w kształtowaniu u dzieci kluczowych kompetencji komunikacyjnych, które stanowią podstawowy filar zdolności interakcyjnych, niezbędnych do późniejszego funkcjonowania w społeczeństwie.
Rozwój żucia jest jedną z podstawowych kompetencji motorycznych, która jest udoskonalana przez całe wczesne dzieciństwo. Mając na uwadze szerokie perspektywy kontroli motorycznej, wiemy, że rodzaj podawanych tekstur pokarmów zależy od sprawności sfery oralnej – i odwrotnie. Wariant podawanych pokarmów odgrywa istotną rolę w obszarze funkcjonalnym w procesie kształtowania rozwoju kompetencji sfery oralnej dziecka.
Za jedną z najczęściej obserwowanych parafunkcji w obszarze sfery oralnej uznaje się ssanie palca (palców). Ssanie kciuka to powszechny nawyk ssania nieodżywczego, obserwowany u niemowląt i małych dzieci, zapewniający komfort i bezpieczeństwo, stanowiący często także manifest głodu.
Dotyk, najbardziej pierwotny ze zmysłów, stanowi kompetencję do odbierania, przetwarzania i interpretowania bodźców: kontaktu fizycznego, ucisku, temperatury, ruchu, ciężaru, faktury i innych właściwości obiektów. Za odbieranie bodźców odpowiedzialne są receptory umieszczone w skórze. Skóra stanowi barierę, granicę między światem, wrażeniami dochodzącymi z „zewnątrz” a ciałem.