Terapia dziecka z zespołem Treachera Collinsa – studium przypadku

Charakterystyka dziecka

Chłopiec (M.) wychowuje się w pełnej rodzinie. Kiedy trafił do gabinetu logopedy skończył 15 miesięcy. Jest dzieckiem urodzonym w 33 t.c. Zespół Treachera Collinsa u chłopca objawia się brakiem kości policzkowych i niedokształceniem kości łuków brwiowych. Małżowiny uszne są zdeformowane, szczątkowe, przewód słuchowy zewnętrzny zrośnięty. U dziecka zdiagnozowano obustronną głuchotę typu przewodzeniowego (przewodnictwo powietrzne: UP – 80 dB, UL – 75 dB, przewodnictwo kostne: UP – 40 dB, UL – 30 dB). Od 10 m.ż. chłopiec korzysta z aparatów słuchowych na przewodnictwo kostne. W udostępnionej dokumentacji medycznej nie było informacji na temat budowy ucha środkowego (ostatnie badania wykazały anomalie w tym zakresie). U dziecka obserwujemy też: gotyckie podniebienie, rozszczep podniebienia miękkiego (zoperowany w 17. m.ż.), małą żuchwę, tyłozgryz, nadmierne stłoczenie zębów w żuchwie, niedokształcenie powiek dolnych. Tuż po urodzeniu dziecko przez krótki okres oddychało z pomocą respiratora oraz karmione było przez sondę, później nie obserwowano żadnych problemów z oddychaniem i karmieniem. Od chwili zaaparatowania chłopiec był pod opieką terapeutów słuchu i mowy.

Rozwój ruchowy dziecka przebiegał prawidłowo. M. jest bardzo żywym i ruchliwym chłopcem, jednak przy stosownym doborze ćwiczeń jego koncentracja uwagi podczas zajęć od początku kształtowała się na bardzo wysokim poziomie. W trakcie spotkań przestrzegał ustalonych zasad. Uwielbiał piosenki i zabawy logorytmiczne, zajęcia z wykorzystaniem plasteliny i farb. Nie miał problemów z naśladowaniem w obrębie motoryki małej i dużej. Był stosunkowo samodzielny.

Rozpoznanie

Diagnozy logopedycznej dokonałam na podstawie obserwacji dziecka, wywiadu z mamą i analizy udostępnionej dokumentacji. Ocenę umiejętności poszczególnych funkcji (mowa, percepcja słuchowa, sprawność motoryczna, spostrzeganie wzrokowe itd.) przeprowadziłam z wykorzystaniem tabel zawierających zestawienie umiejętności oczekiwanych rozwojowo dla poszczególnych miesięcy życia dziecka (Cieszyńska, Korendo 2007).
•    Percepcja słuchowa – w wieku 15. miesięcy chłopiec reagował na dźwięki z otoczenia, szczególnie głośne i pojawiające się nagle, poszukiwał źródła dźwięku, podejmował próby jego lokalizacji, słuchał głosów wydawanych przez różne przedmioty, manipulował nimi, aby wydobyć dźwięk, rozpoznawał niektóre wyrażenia dźwiękonaśladowcze i słowa, rozumiał polecenia poparte gestem, poruszał się w rytm muzyki. Według terapeutów dziecko funkcjonowało na poziomie 10 kroku programu K. Bieńkowskiej (Bieńkowska 2011).
•    Mowa – chłopiec intensywnie gaworzył, używał kilku słów, właściwie reagował na słowa i gesty, wykonywał proste polecenia, wyrażał życzenia, wskazując na konkretny przedmiot, podejmował próby naśladowania dźwięków z otoczenia.
•    Ocena aparatu artykulacyjnego – obniżone napięcie mięśni twarzy, obniżona sprawność mięśnia okrężnego warg i ruchomość języka, tyłozgryz, rozszczep podniebienia miękkiego, tor oddechowy nieprawidłowy, nosowe zabarwienie głosu, nadmierne ślinienie się.
•    Spostrzeganie wzrokowe – chłopiec chętnie uczestniczył w proponowanych zabawach, naśladował ruchy i czynności terapeuty,...