Badania przesiewowe (screeningowe) pod kątem zaburzeń ze spektrum autyzmu

Polska nie prowadzi badań epidemiologicz-
nych, jednak dane prezentowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej wskazują, że w 2015 r. diagnozę autyzmu w Polsce miało 15 553 uczniów, a w 2019 r. ich liczba wzrosła do 26 143. W samym województwie wielkopolskim według danych z Systemu Informacji Oświatowej w roku szkolnym 2019/2020 wydano 2476 orzeczeń ze względu na autyzm i zespół Aspergera, a w roku szkolnym 2022/2023 – na 30 września 2022 r. – uczniów z wydanym orzeczeniem ze względu na autyzm 
 zespół Aspergera było 4889.
Dane te wskazują na znaczny wzrost liczby wydawanych diagnoz ze względu na zaburzenie ze spektrum autyzmu. Istotne jest więc, aby nauczyciele, logopedzi, psycholodzy i inni specjaliści pracujący w różnych placówkach oświatowych, medycznych i udzielających wsparcie mieli wiedzę na temat tego zaburzenia, a także dostęp do przesiewowych narzędzi diagnostycznych, które pozwolą na wskazanie rodzicom potrzeby pogłębienia diagnostyki w tym zakresie.
Posługiwanie się narzędziami screeningowymi zawsze powinno być poparte wiedzą nauczyciela, logopedy czy innego specjalisty. Należy pamiętać, że samo użycie narzędzia przesiewowego nie gwarantuje prawidłowego wykonania badania (szczególnie tych, które nie wymagają szkoleń). Narzędzia te bowiem zawierają wiele treści, pytań czy prób badawczych, które wymagają znajomości choćby podstawowych norm rozwoju dziecka, i objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu. 
Poniższa tabela na s.42–43 prezentuje najczęstsze objawy, które powinny zaniepokoić w rozwoju dziecka do trzeciego roku życia. 
Badania przesiewowe w tym okresie stanowią element wczesnego wykrywania zaburzeń ze spektrum autyzmu. Narzędzia, które można wykorzystać w okresie 6–36 miesięcy, stanowią testy, które mogą wskazać zagrożenie występowania objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu. W swojej pracy mogą wykorzystywać je opiekunowie żłobków, nauczyciele przedszkoli, logopedzi, psycholodzy, pediatrzy, jak i inni specjaliści mający kontakt z małym dzieckiem. W badaniach przesiewowych uwzględnia się informacje od rodziców/opiekunów, obserwację oraz próby badawcze wykonywane w trakcie oceny przy użyciu części narzędzi screeningowych. Bardzo ważne są także informacje z różnych środowisk, obserw...