Ocena umiejętności narracyjnych

Wjęzykoznawstwie, logopedii oraz psychologii rozwojowej „wypowiedź zawsze rodzi zainteresowanie jako proces i wytwór” (Domagała 2015: 113). 
M. Bal (2012, s. 227) twierdzi, że „nie wszystko »jest narracją«, ale w zasadzie wszystko w kulturze ma narracyjny aspekt lub przynajmniej mogłoby być odbierane czy interpretowane narracyjnie”. Narracja może być postrzegana jako prymarna struktura rozumienia, a nie struktura tekstu. Opierając się na koncepcji B. Bokus (1991), należy stwierdzić, że narracja jest formą ludzkiej aktywności, zaś struktura i sposób uporządkowania wiedzy o świecie informują o umysłowych możliwościach człowieka oraz logicznym uporządkowaniu zdarzeń. Narracja jest zjawiskiem charakterystycznym dla zachowań kulturowych i społecznych. To człowiek tworzy historie, opowiada o zdarzeniach bohaterów, nakreślając czas, miejsce, konflikty, wartości. 

Narracja w diagnostyce 

W diagnostyce logopedycznej przedmiotem obserwacji są najczęściej ustne wypowiedzi pacjentów, zwykle zawierające się w dialogach (interakcje), także historyjki odtwarzane na podstawie obrazków lub relacjonowanie bajek czy filmów przez dzieci. W kontekście procesów poznawczych, obejmujących m.in. uwagę, percepcję, pamięć czy myślenie, warto uwzględnić stanowisko wypracowane przez antropologa J. Kordysa (2001, s. 129), który docenił rangę opowiadania, definiując je jako „równocześnie aktywność lingwistyczną i poznawczą”. Twierdzenie J. Trzebińskiego (2002, s. 17): „[…] schemat narracyjny wpływa na procesy poznawcze jednostki, a zaktywizowany powoduje narracyjne konstruowanie rzeczywistości przez umysł jednostki” nie pozostaje bez wpływu na współczesne znaczenie narracji w diagnostyce. Taki sposób opisu/ujęcia rzeczywistości w postaci formy narracyjnej, w pewnym sensie także poznawczej, jest bliski opisowi zachowań językowych, wręcz go determinuje i jest sposobem rozumienia świata przez ludzi. W ujęciu logopedycznym n...