Myśląc, że dziecko wyrośnie ze swojego problemu, pozbawiamy je możliwości skorzystania z fachowej pomocy w momencie, w którym przyniosłaby ona najlepsze skutki. A.J. Ayres
Dział: Współpraca ze specjalistą
Terapia logopedyczna często kojarzona jest jedynie w perspektywie nabywania i doskonalenia mowy ojczystej i rzeczywiście – tak można definiować jej główne cele. Z perspektywy jednak nauczania języka obcego, zwłaszcza – ale nie tylko – w odniesieniu do dzieci z dysfunkcją słuchu – rola logopedy sięga znacznie dalej i ma związek z rozwijaniem sprawności mówienia nie tylko w języku narodowym, ale także w języku (językach) obcych.
Złożone patomechanizmy zaburzeń mowy oraz ich różnorodne objawy sprawiają, że terapia nigdy nie jest prosta. Pacjenci z problemami logopedycznymi stanowią duże wyzwanie dla psychologów, którzy zwykle dysponują jedynie podstawową wiedzą z tego zakresu. Tymczasem wiele metod terapii psychologicznej może się przydać w pracy nad problemami logopedycznymi. Autorka wybrała sposoby, które sprawdziły się w jej pracy z dziećmi. Ilustruje je opisami przypadków, które dowodzą, że współpraca na linii psycholog-logopeda jest korzystna, a wręcz niezbędna.
Logopeda w swojej pracy spotyka się z różnymi przypadkami. Często wymagają one konsultacji psychologicznej. Z uwagi na rosnącą grupę dzieci z zaburzeniami mowy i zachowania logopedzi coraz częściej sięgają po pomoc innych specjalistów, w tym psychologów. Aby osiągnąć satysfakcjonujące rezultaty terapeutyczne, konieczna jest współpraca na linii nie tylko logopeda – rodzic, ale również logopeda – psycholog.
Alternatywne metody leczenia zaburzeń ze spektrum autyzmu to temat wzbudzający liczne kontrowersje. Z jednej strony często widać duży sprzeciw środowisk naukowych wobec oferowania rodzicom niesprawdzonych naukowo rozwiązań. Z drugiej strony rodzice i terapeuci, przekonują, że terapie alternatywne są skuteczne i mogą przynieść poprawę stanu zdrowia. W efekcie, zamiast współpracy na linii lekarz – rodzic – terapeuta, mamy konflikt. Na czym faktycznie polega dietoterapia probiotykoterapią?
Rozwój mowy i komunikacji językowej jest związany z percepcją słuchową i generowaniem dźwięków. Zaburzenia fonologiczne będące jedną z cech dyslalii mogą wynikać ze specyficznych trudności związanych z przetwarzaniem poznawczo-językowym oraz słuchowym. Wzajemna relacja między tymi procesami jest przedmiotem wielu badań naukowych, które mają na celu poprawę zrozumienia objawów obserwowanych u dzieci z dyslalią.
Terapia integracji sensorycznej (SI) jest obecnie szeroko stosowaną metodą postępowania w usprawnianiu funkcjonowania dzieci z różnymi zaburzeniami rozwojowymi. Dzięki umiejętnie podawanym bodźcom uczymy OUN segregacji, rozpoznawania, interpretowania i integrowania informacji sensorycznych. Integracja odbieranych bodźców zmysłowych pozwala dziecku na efektywne i adekwatne reakcje psychomotoryczne.
W przypadku dzieci z niepełnosprawnością intelektualną niezwykle ważne są kompleksowa diagnoza zaburzeń rozwojowych, a następnie opracowanie programu terapii oraz zaleceń dla rodziców. Najbardziej komfortowe rozwiązanie polega na objęciu dziecka opieką zespołu specjalistów w obrębie jednej placówki. Do zespołu terapeutycznego powinni należeć: fizjoterapeuta, logopeda, terapeuta integracji sensorycznej i inne osoby prowadzące zajęcia z dzieckiem. Wymiana doświadczeń i wzajemne wsparcie stanową o sukcesie terapeutycznym.
Twórczyni metody integracji sensorycznej, dr Jean Ayres, prowadziła badania m.in. wśród dzieci, które miały zaburzenia procesów słuchowo-językowych. Część grupy została objęta terapią integracji sensorycznej, a pozostałe dzieci – zajęciami wyrównawczymi. Terapia trwała 5 miesięcy, pięć razy w tygodniu po 20–40 min. Program SI został zindywidualizowany do potrzeb dzieci. Zajęcia z integracji sensorycznej ukierunkowano na poprawę funkcjonowania podstawowych układów zmysłowych: przedsionkowego (zwanego układem równowagi), dotykowego i proprioceptywnego (czucia głębokiego ciała) bez koncentrowania się na procesach słuchowo-językowych. Okazało się jednak, że mimo to dzieci po terapii SI poprawiły swoje wyniki w tym obszarze rozwoju aż o 50%. Jak to się stało?
O ile pytanie o sens pracy logopedy w dzisiejszych czasach przechodzi już do historii, o tyle pytania dotyczące obecności rehabilitanta podczas zajęć logopedycznych są jak najbardziej aktualne.
Praca z dziećmi z głęboką niepełnosprawnością intelektualną nastręcza terapeutom wielu problemów. Część z nich wynika z trudności komunikacyjnych. Bywa, że komunikaty tych dzieci są niedostrzegane lub nierozumiane przez opiekunów.
Rozszczep wargi i rozszczep podniebienia to wady rozwojowe polegające na częściowym lub całkowitym braku ciągłości anatomicznej tkanek w miejscach typowych zaburzeń w rozwoju embriologicznym twarzy.