Listopadowy numer „Forum Logopedy” poświęciliśmy tematyce zaburzeń słuchu. Problematyka trudności w przetwarzaniu informacji słuchowej u dziecka z dysleksją zajmuje osobne miejsce w naszym magazynie. Na łamach pisma publikujemy scenariusz zajęć dla dzieci w wieku szkolnym, który pomoże skorygować seplenienie proste u pacjenta z uszkodzonym narządem słuchu. Tympanometrii poświęcony jest artykuł Katarzyny Wysockiej, uznanego logopedy, audiofonologa i terapeuty integracji sensorycznej. Ekspert w dziedzinie surdologopedii opisuje w nim znaczenie przesiewowego badania słuchu w określaniu progu słyszenia noworodków.

Szczególnym czasem w rozwoju zdolności komunikacyjnych dziecka jest okres melodii. Trwa on od urodzenia do pierwszego roku życia. Agata Olendzka i Joanna Kasperuk w artykule „Wpływ niedosłuchu na rozwój mowy werbalnej” opisują, w jaki sposób noworodek komunikuje się z otoczeniem na tym etapie rozwoju. Okres melodii wiąże się z gaworzeniem – „zabawami głosowymi” dziecka, które nie mają jeszcze charakteru świadomego posługiwania się wyrazem, jak podkreślają specjalistki.

Osobne miejsce w magazynie poświęciliśmy trudnej kwestii jaką jest niepełnosprawność sprzężona. Mamy z nią do czynienia wówczas, gdy rozpoznajemy u pacjenta więcej niż jedno uszkodzenie anatomicznych struktur organizmu. Takie osoby od urodzenia doświadczają poważnych, wielozakresowych ograniczeń rozwojowo-funkcjonalnych. W jaki sposób objawia się niepełnosprawność sprzężona? Na łamach „Forum Logopedy” opisujemy sfery, w których lokuje się szereg dysfunkcji występujących jednocześnie u młodych pacjentów.

Z jakimi problemami boryka się dziecko z dysleksją?

Czym jest uwaga słuchowa i w jaki sposób dziecko z dysleksją wykazuje trudności w przetwarzaniu informacji słuchowej? Zagadnienia te porusza tekst Agaty Kaliny, logopedy, surdopedagoga i nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej. Autorka pisze w nim, że poza badaniami przesiewowymi niemowląt prowadzi się w Polsce również badania słuchu dzieci i młodzieży. Surdologopedia zajmuje się kształtowaniem mowy u osób głuchych. Temu niezwykle ważnemu działowi logopedii poświęcony jest wywiad miesiąca. Na temat terapii, której poddawane jest dziecko niesłyszące, wypowiada się Joanna Kasperuk, neurologopeda i specjalista w dziedzinie emisji i higieny głosu. Ekspert wyjaśnia, że surdologopedia ma na celu kształtowanie i terapię mowy osób z wadą słuchu zgodnie z ogólnymi zasadami logopedii, do których należy: systematyczność, stopniowanie trudności, utrwalanie, indywidualizacja oraz aktywny i świadomy udział pacjenta w terapii logopedycznej.

W tym numerze przyglądamy się też trudnościom komunikacyjnym z jakimi mierzy się dziecko z dysleksją z zaburzeniami słuchu. Scenariusz zajęć dla dzieci w wieku szkolnym z uszkodzeniem narządu słuchu proponuje Anna Pawluczuk, neurologopeda i pedagog wczesnoszkolny. Pomoże on w skorygować seplenienie proste, występujące u dzieci z uszkodzonym narządem słuchu.

Przesiewowe badanie słuchu w ocenie zaburzeń słuchu u dzieci

Jak prawidłowo zdiagnozować zaburzenia słuchu w dzieci, w jaki sposób rozpoznać dziecko z opóźnionym rozwojem mowy oraz jakich informacji dostarcza audiometria impedancyjna? Na te pytania odpowiada artykuł „Znaczenie słuchu w rozwoju mowy dziecka”. Katarzyna Wysocka w przedstawionym studium przypadku pisze, że przesiewowe badanie słuchu noworodka nie zawsze pozwala jednoznacznie ocenić, czy dany pacjent to dziecko niesłyszące czy słyszące prawidłowo.

Czemu służy audiometria impedancyjna?

Pozytywny wynik otoemisji akustycznej oznacza, że słuch jest w normie. Wynik negatywny nie musi dowodzić niedosłuchu, bowiem w uszach noworodka może zalegać maź płodowa, jak tłumaczy Wysocka. Przesiewowe badanie słuchu daje jednak wskazówki do dalszego postępowania w przypadku podejrzeń zaburzenia słuchu u dzieci i wykazuje ewentualne wskazania do wykonania badania dodatkowego, jakim jest audiometria impedancyjna. Działanie to służy zbadaniu ucha środkowego. Gdy tympanometria da wynik negatywny, pacjent kierowany jest na badanie szczegółowe.

W jaki sposób przebiega tympanometria?

Test służący ocenie podatności błony bębenkowej na zmiany ciśnienia w przewodzie słuchowym zewnętrznym daje nam informacje dotyczące stanu ucha środkowego. Tympanometria jest metodą nieinwazyjną. Podczas badania wykorzystuje się odruch z mięśnia strzemiączkowego na podawany bodziec akustyczny.

Brak koncentracji słuchowej to poważna dolegliwość, której nie można bagatelizować. Uwaga słuchowa warunkuje bowiem prawidłowy odbiór informacji dźwiękowych, a co za tym idzie – skuteczną komunikację z otoczeniem. Braki na tym polu wykazuje dziecko z opóźnionym rozwojem mowy, gdyż do normatywnego rozwoju mowy potrzebny jest sprawny narząd słuchu. Przyglądamy się temu zagadnieniu na łamach listopadowego numeru „Forum Logopedy”.