Rola logopedy w programie implantów ślimakowych

Podstawowe zadania surdologopedy w procesie implantacji

Podstawowe zadanie surdologopedy w kwalifikacji chorego do wszczepienia systemu implantu ślimakowego polega na ocenie możliwości słuchowych kandydata do CI.

Ważnym elementem pracy surdologopedy jest sprawdzenie, która droga dominuje w procesie odbioru dźwięków: słuchowo- -wzrokowa czy wzrokowo-słuchowa.

Jego ocenie podlegają także:

• zdolność percepcji dźwięków drogą słuchową,
• umiejętność odczytywania mowy z ruchu warg,
• rozumienie mowy werbalnej,
• zdolność produkcji mowy,
• ocena jakości głosu i autokontroli głośności wypowiedzi,
• zrozumiałość mowy pacjenta (Upson, Rodrigues 2013).

Wizyty w ośrodku zajmującym się rehabilitacją pacjenta odbywają się w określonych interwałach czasowych i są związane z etapami programowania procesora mowy. Czas trwania programu dostosowuje się do indywidualnych potrzeb użytkownika implantu (Geremek-Samsonowicz 2012). Zakończenie rehabilitacji następuje w sytuacji uzyskania określonych korzyści słuchowych, które satysfakcjonują terapeutę i pacjenta. Oddziaływania logopedyczne są prowadzone do momentu osiągnięcia przez ćwiczącego maksymalnych możliwości urządzenia (Hima 2014).

Charakterystyka poszczególnych etapów rehabilitacji

Rehabilitacja po zastosowaniu systemu implantu ślimakowego składa się z sześciu etapów, które nie są osiągane przez wszystkich pacjentów w tym samym czasie.

Etap pierwszy, nazwany też wstępnym, to edukacja przedoperacyjna pacjenta i jego rodziny oraz aktywacja procesora mowy. Kandydat otrzymuje informacje dotyczące:

• działania implantu ślimakowego oraz jego użytkowania,
• przebiegu operacji,
• procesu rehabilitacji pooperacyjnej.

Etap drugi obejmuje naukę wykrywania obecności dźwięku w otoczeniu lub jego braku. Ćwiczenia te stanowią wyzwanie dla osób z prelingwalną wadą słuchu, ze względu na brak wrażliwości i zdolności koncentracji na sygnałach. Nauka uświadamiania sobie obecności dźwięku w otoczeniu przebiega dwustopniowo poprzez odpowiedź na pytanie, czy pacjent słyszy dany sygnał. Pierwsze ćwiczenia polegają na wykryciu obecności dźwięku, kiedy pacjent jest skoncentrowany i oczekuje go. Utrudnienie stanowią zadania, w których ćwiczący nie spodziewa się bodźca i jest zaabsorbowany innym zajęciem. Przy braku wskazówki sygnał może być niezauważony lub nierozpoznany jako znaczący. Po każdym usłyszanym dźwięku pacjent podnosi rękę, aby zakomunikować percepcję sygnału. W trakcie wstępnych...