Lipcowy numer „Forum Logopedy” w całości poświęciliśmy metodzie integracji sensorycznej w pracy logopedy. W tym miesiącu postanowiliśmy pokazać związki przebiegu procesów przetwarzania sensorycznego z rozwojem mowy i komunikacji słowno-językowej. Na łamach niniejszego wydania przekonujemy, że określone reakcje, zachowania, a przede wszystkim niski poziom rozwoju funkcji sensomotorycznych sygnalizują, że dziecko może cierpieć na zaburzenia przetwarzania sensorycznego.

W lipcowym numerze nie zabrakło również ćwiczeń logopedycznych i pomysłów na zabawy sensoryczne, które służą terapii dzieci z normą intelektualną od trzeciego roku życia oraz pacjentów z niepełnosprawnością.

Czym jest praksja oralna i kinestezja artykulacyjna? Odpowiedzi na te pytania udziela Magdalena Drozd w artykule pt. „Wykorzystanie strategii sensorycznych w terapii zaburzeń artykulacyjnych”. „Artykulacja, jako forma najbardziej precyzyjnego ruchu, wymaga dobrej świadomości czucia ułożenia narządów mowy oraz zaplanowania i wykonania serii szybkich ruchów warg i języka w odpowiedniej kolejności. Funkcje te w praktyce logopedycznej określane są jako praksja oralna i kinestezja artykulacyjna” – wyjaśnia ekspertka. Uznany logopeda, terapeuta integracji sensorycznej i pedagog specjalny opisuje również, w jaki sposób przejawiają się zaburzenia modulacji sensorycznej u młodego pacjenta.

Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci, u których wykryto zaburzenia i integracji sensorycznej

W rubryce „Zajęcia z pomysłem” znajdą Państwo:

• Zabawy sensoryczne z wykorzystaniem dużych ruchów i mięśni palców, przeznaczone dla dzieci z normą intelektualną od trzeciego roku życia oraz pacjentów z niepełnosprawnością,
• Piosenki z ilustracją ruchową, które służące rozwojowi praksji oralnej,
• Ćwiczenia logopedyczne dla młodzieży z zaburzeniami komunikacji,
• Propozycje zadań terapeutycznych dla dzieci, u których diagnoza logopedyczna wykazała zaburzenia integracji sensorycznej,
• Ćwiczenia logopedyczne oddziałujące na zmysł dotyku i czucia głębokiego,
• Scenariusze zajęć z pacjentem, u którego zdiagnozowano zaburzenia ruchowe o bazie sensorycznej (dyspraksja).

Na czym polega metoda integracji sensorycznej?

Metoda integracji sensorycznej to szeroko stosowana forma postępowania w usprawnianiu funkcjonowania pacjentów z różnymi zaburzeniami rozwojowymi. W rubryce „Współpraca z…” Anna Sikorska i Małgorzata Kahl wyjaśniają, jaki wpływ ma integracja sensoryczna na budowanie kontroli posturalnej, reakcji równoważnych i kontroli motorycznej.

W jakich przypadkach możemy podejrzewać zaburzenia integracji sensorycznej?

Lektura artykułu pt. „Wpływ integracji sensorycznej na kształtowanie się mowy oraz powstawanie zaburzeń tego procesu” dostarcza wiedzy na temat zaburzeń integracji sensorycznej u dzieci z zaburzeniami w rozwoju mowy w aspekcie czynnym i biernym. Dr  Krzysztof Szamburski, psycholog, terapeuta integracji sensorycznej i logopeda, opisuje w nim zaburzenia ruchowe na bazie sensorycznej (dyspraksja, zaburzenia posturalne) oraz zaburzenia modulacji sensorycznej (podwrażliwość sensoryczna, poszukiwanie wrażeń sensorycznych). Ekspert objaśnia też wpływ, jaki integracja sensoryczna wywiera na nadawanie mowy.

Dyspraksja – zaburzenia ruchowe na bazie sensorycznej

„Każdy z nas ma swój własny profil sensoryczny, który decyduje o naszych wyborach czy preferencjach, sprawiając, że pewnych rzeczy będziemy się domagać, a innych – unikać. Czym innym są zaburzenia przetwarzania sensorycznego. To one właśnie sprawiają, że to, co dla nas jest przyjemne i wręcz naturalne, innym sprawia ból lub powoduje przeciążenie sensoryczne” – pisze Marta Baj-Lieder w artykule pt. „Wybiórczość pokarmowa w ujęciu sensoryczno-motorycznym”. Autorka dokonuje również klasyfikacji zaburzeń ruchowych o podłożu sensorycznym, dzieląc je na zaburzenia posturalne i dyspraksję.

Marta Baj-Lieder podkreśla, że wszechstronna diagnoza logopedyczna nie obejmuje jedynie konsultacji z terapeutą integracji sensorycznej czy logopedą zajmującym się karmieniem. „To także wizyta u psychologa, fizjoterapeuty, dietetyka, osteopaty i – oczywiście – dokładna dokumentacja medyczna” – dodaje ekspertka.