Dział: Otwarty dostęp

Ortotropia (inaczej ortodoncja posturalna, wczesne leczenie ortodontyczne) to nurt (metoda) stosowany przez ortodontów i stoma- tologów w celu kierowania prawidłowym wzrostem obszaru twarzoczaszki. W przeciwieństwie do klasycznie rozumianej ortodoncji, stanowi ona zakres działań, których głównymi celami są profilaktyka wad zgryzu oraz wczesna interwencja ortodontyczna, pozwalająca w miarę skutecznie zatrzymać niekorzystny rozwój układu stomatognatycznego, a następnie przeprowadzić jego korektę.

Aby pomagać innym, należy w pierwszej kolejności zaopiekować się sobą. Przymierze terapeutyczne, którego podstawami są akceptacja, szacunek, otwartość i empatia wobec drugiego, ma szansę stać się dużo bardziej autentyczne, jeżeli postawy te charakteryzują również terapeutę w jego relacji z samym sobą. Jak zadbać o samego siebie?

Kwestią sporną zarówno dla logopedów, jak i dla zespołu specjalistów pracujących w poradniach psychologiczno-pedagogicznych bywa diagnoza niepełnoobjawowego autyzmu. Jak wynika z raportów Ośrodka Rozwoju Edukacji, obserwowalne jest zjawisko nadmiarowej diagnozy autyzmu opartej na zaświadczeniach lekarskich, które zazwyczaj traktowane są jako wiążące przez zespoły orzekające w poradniach psychologiczno- -pedagogicznych. Większa liczba diagnoz dotyczy tylko orzeczeń wydanych z uwagi na występowanie niepełnosprawności w kategorii „niepełnosprawność intelektualna” oraz „niepełnosprawności sprzężone” (Podgórska-Jachnik 2020).

Wspomagające i alternatywne sposoby komunikowania się (AAC) stały się zagadnieniem budzącym wiele skrajnych emocji, nie tylko u specjalistów zajmujących się edukacją i terapią dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ale także wśród rodziców i opiekunów. Wokół tej tematyki krąży wiele mitów, często niezweryfikowanych opinii i obaw, które owocują strachem, niechęcią do podjęcia oddziaływań terapeutycznych opartych na wspomagających lub alternatywnych sposobach porozumiewania się, nawet w sytuacjach, kiedy trudności w komunikacji zakłócają przebieg rozwoju poznawczego czy społeczno-emocjonalnego (Kaczmarek 2015b).

Zaburzenie ze spektrum autyzmu (...) według ICD-11 to zaburzenie neurorozwojowe, którego objawy obserwuje się często już na wczesnym etapie rozwoju dziecka w dwóch obszarach: nieprawidłowości w interakcjach społecznych i komunikacji oraz ograniczone i powtarzalne wzorce zachowań i zainteresowań. Szacuje się, że jedno na 34–44 (20,6 na 1 tysiąc) dzieci w wieku szkolnym zostało zidentyfikowane z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – zgodnie z raportem CDC opublikowanym w serii Morbidity and Mortality Weekly Report (MMWR) Surveillance Summary w marcu 2023 r. Dane te były zbieżne z danymi z 2018 r.

Psychogenne zaburzenia głosu to zjawisko, na którego temat trudno znaleźć informacje w wybranych, nawet często cytowanych klasyfikacjach zaburzeń głosu. W niektórych opracowaniach wspomina się co prawda na temat zjawiska afonii histerycznej (bezgłosu paretycznego), a w opracowaniu Głos i jego zaburzenia. Zagadnienia higieny i emisji głosu autorzy Maria Zalesska-Kręcicka, Tomasz Kręcicki i Ewa Wierzbicka (2004) zwracają uwagę na szczególną wrażliwość i znaczenie kondycji psychicznej oraz emocjonalnej dla funkcjonowania głosu w grupie artystów, nie są to jednak opracowania szerokie lub przedstawiające problematykę w sposób usystematyzowany.

Jąkanie jest zaburzeniem płynności mówienia o złożonej etiologii, w którego opisie, diagnozowaniu i prowadzeniu terapii ujmować należy czynniki nie tylko logopedyczne, ale także psychologiczne czy społeczne. Objawia się w mowie przez powtórzenia dźwięków i sylab, prolongacje czy bloki, którym towarzyszy napięcie. Mowa może być nierytmiczna, zbyt szybka lub zbyt wolna, w objawach mogą pojawiać się podwyższenia głosu. W zależności od nasilenia objawów i reakcji otoczenia u osoby doświadczającej jąkania występują również różne reakcje emocjonalne, jak frustracja, zdenerwowanie, poczucie winy, bezradność, czy społeczne, jak rezygnowanie z wypowiedzi, zawstydzanie się w komunikacji, ograniczanie sytuacji, w których trzeba coś powiedzieć.