Autyzm atypowy czy opóźniony rozwój mowy?

Z praktyki logopedy Otwarty dostęp

Kwestią sporną zarówno dla logopedów, jak i dla zespołu specjalistów pracujących w poradniach psychologiczno-pedagogicznych bywa diagnoza niepełnoobjawowego autyzmu. Jak wynika z raportów Ośrodka Rozwoju Edukacji, obserwowalne jest zjawisko nadmiarowej diagnozy autyzmu opartej na zaświadczeniach lekarskich, które zazwyczaj traktowane są jako wiążące przez zespoły orzekające w poradniach psychologiczno- -pedagogicznych. Większa liczba diagnoz dotyczy tylko orzeczeń wydanych z uwagi na występowanie niepełnosprawności w kategorii „niepełnosprawność intelektualna” oraz „niepełnosprawności sprzężone” (Podgórska-Jachnik 2020).

Zdarzają się sytuacje, gdy lekarz nie stwierdza triady objawów symptomatycznych dla autyzmu i wydaje zaświadczenie o autyzmie atypowym. Zgodnie z wewnętrznymi regulacjami w resorcie oświaty, kompetencje do diagnozowania i orzekania o autyzmie mają wybrane poradnie psychologiczno-pedagogiczne, wyznaczone przez kuratorów oświaty. Do logopedów we wszystkich poradniach, nie tylko wyznaczonych do tego celu, zgłaszają się rodzice, którzy poszukując pomocy dla swoich dzieci, sygnalizują ich problemy w komunikowaniu się i relacjach z innymi. Odpowiednio wczesna i kompetentna wstępna diagnoza warunkuje zaprogramowanie i rozpoczęcie terapii, zanim rozpoznanie zostanie potwierdzone przez zwykle czasochłonną diagnozę wielospecjalistyczną i młodsze dziecko otrzyma uprawnienia do pomocy psychologiczno-pedagogicznej na podstawie opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, a starsze dziecko – orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego. Dzięki rozpoczęciu terapii po wstępnej diagnozie logopedycznej możliwa jest wczesna stymulacja rozwoju opóźnionych funkcji, a następnie modyfikacja czy poszerzenie realizowanego programu terapii o wskazania innych specjalistów, sformułowane w finalnie opracowanej opinii. Na tym etapie konieczna jest diagnoza różnicowa. W niniejszym opracowaniu przytaczam próbę opisu przykładowej diagnozy (Stasiak 2018), aby potwierdzić tezę, że u dzieci przed trzecim rokiem życia można zdiagnozować ryzyko wystąpienia autyzmu, z kolei autyzm pełnoobjawowy powinien być diagnozowany po trzecim roku życia. Warunkiem postawienia diagnozy autyzmu jest pojawienie się nieprawidłowości w obrębie takich zachowań jak relacje społeczne, komunikowanie się oraz nieprawidłowości w rozwoju funkcjonalnej lub symbolicznej zabawy już przed 3. r. ż. dziecka. Zazwyczaj obserwowane u dziecka nieprawidłowości rozwoju mają charakter jakościowy.

POLECAMY

Diagnoza autyzmu atypowego

Oprócz wyżej wymienionych trzech głównych obszarów objawów w spektrum autyzmu występują także inne niepokojące zachowania. Należą do nich: fobie, zaburzenia snu, zaburzenia odżywiania, napady złości i skierowanej na siebie agresji. Wiele kryteriów diagnostycznych zawierają CARS – skala oceny autyzmu dziecięcego E. Schoplera, R. Reichlera, B. Renner oraz kwestionariusz do badania autyzmu w okresie poniemowlęcym CHAT autorstwa S. Barona-Cohena, J. Allena i Ch. Gilberga, a także Diagnostyczna Lista Kontrolna E-2 B. Rimlanda (Bobkowicz-Lewartowska 2005). Autyzm atypowy to jedno z zaburzeń ze spektrum autyzmu, należące do grupy całościowych zaburzeń rozwojowych F84 – zgodnie z jeszcze aktualną formalnie w Polsce klasyfikacją ICD-10 przyporządkowano mu kod F84.1. Od autyzmu dziecięcego różni się albo innym momentem wystąpienia objawów u dziecka, albo niespełnieniem wszystkich trzech kryteriów diagnostycznych. Czyli objawy występu...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI