Bogactwo czy przeszkoda w rozwoju?

Dlaczego niektóre dzieci mają problemy z mową, a inne świetnie mówią w dwóch (lub więcej) językach?

Z praktyki logopedy

Rozwój językowy dziecka dwujęzycznego lub wielojęzycznego charakteryzuje się podobieństwami i różnicami w stosunku do rozwoju dziecka jednojęzycznego. Według Kesslera (1984) nauka języka przez dziecko dwujęzyczne przechodzi przez te same kluczowe etapy co w przypadku dziecka jednojęzycznego. Pearson (1998) podaje, że dla wszystkich dzieci w wieku od 8 do 30 miesięcy tempo rozwoju języka jest takie samo.

Niezależnie od różnic w rozwoju językowym między osobami jedno- i dwujęzycznymi nie możemy zapominać o czynnikach, które warunkują przyswajanie języka: kontekst socjolingwistyczny, umiejętności społeczne dziecka, chęć uczenia się nowych rzeczy (Abdelilah-Bauer 2008). W kontekście dwu- lub wielojęzyczności dodatkowymi czynnikami, które wpływają na to, że jedne dzieci porozumiewają się świetnie w dwóch lub więcej języków, a inne mają problemy z mowa, są m.in. wiek, w którym jednostka nabywa języki, ich status, środowisko językowe, tzw. input, oraz komunikacja rodzinna. 

POLECAMY

Im wcześniej, tym łatwiej nauczyć się języków? 

Wiek, w którym dwujęzyczne dziecko ma kontakt z drugim językiem, jest jednym z podstawowych czynników wpływającym na dwujęzyczność. Wiek decyduje o stopniu opanowania i praktyki języka. Im wcześniej maluch zdobędzie znajomość dwóch języków, tym łatwiej będzie mu je opanować (Kail 2015). Jak wskazuje Köpke (2013), istnieje optymalny okresu dla rozwoju języka u człowieka. Według Lenneberga (1967) okres ten zaczyna się w wieku 2 lat i kończy wraz z końcem plastyczności neuropsychologicznej w okresie dojrzewania.
Zatem zdolność mózgu do kształtowania lub przekształcania połączeń synaptycznych jest najważniejsza w okresie dzieciństwa. Poza tym krytycznym okresem zdolność uczenia się stopniowo maleje (Lennenberg 1967). 
Ponadto wiek jest ściśle powiązany z kontekstem nauki języka. Chodzi o to, jak jednostka będzie przechowywać języki (rodzaj pamięci podczas nauki) i jak będą się rozwijać sieci neuronowe (Köpke 2013). W nieformalnym otoczeniu pamięć proceduralna będzie częściej wykorzystywana, co zasadniczo pomoże rozwinąć umiejętności komunikacyjne. W warunkach formalnych uczenie się opiera się na pamięci deklaratywnej poprzez rozwijanie świadomego myślenia o zasadach.
Na przykład u dziecka, które uczy się języka w placówce edukacyjnej, wyróżnia się cztery strategie adaptacyjne. Początkowo maluch nadal mówi w swoim własnym języku, ale stopniowo odkrywa, że osoby wokół niego mówią innym językiem. Następnie wchodzi w okres mutyzmu, trwający od 3 do 4 tygodn...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI