Nie istnieją uniwersalne metody, które sprawdzają się w podobnych czy takich samych przypadkach w odniesieniu do diagnozy. Dobór metody najczęściej uzależniam od diagnozy logopedycznej – rodzaju zaburzenia mowy czy wady wymowy, w tym poziomu rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych, wieku dziecka oraz akceptacji rodziców dotyczącej form współpracy w ramach wybranej metody.
POLECAMY
Celem niniejszego opracowania jest podzielenie się moimi doświadczeniami nabytymi w pracy terapeutycznej wybranymi metodami. Przedstawię uwarunkowania i główne założenia wybranych metod według kluczowych kryteriów ich doboru, które stosuję:
- diagnoza logopedyczna – prezentacja według porządku od trudnych do mniej wymagających przypadków,
- poziom rozwoju funkcji percepcyjno-motorycznych – wybranych funkcji stymulujących rozwój mówienia, czytania i pisania (w zarysie),
- wiek – opis od najmłodszych podopiecznych do najstarszych,
- poziom sprawności intelektualnej w sferze niewerbalnej.
Szacuje się, że około 10–15% dzieci w wieku szkolnym w różnym stopniu przejawia zaburzenia związane z nauką mowy, czytania i pisania, z których dysleksja stanowi najbardziej rozpowszechnioną formę. Obecnie uważa się, że u podłoża specyficznych zaburzeń nauki języka leży cały zespół czynników patologicznych określonych genetycznie, które objawiają się mniej lub bardziej głęboką niezdolnością pojmowania wyrażeń i rozumienia mowy (dysfazja bądź specyficzne zaburzenia mowy) i (lub) szkolnej nauki czytania i pisania (dysleksja bądź specyficzne zaburzenia czytania). Zaburzenia te łączy się z pewną niedojrzałością struktur mózgowych odpowiedzialnych za różne aspekty języka (Habib 2004). Neurobiologiczna koncepcja zaburzeń nauki języka u dzieci rozwinęła się stosunkowo niedawno dzięki wprowadzeniu do metod badania nad dysleksją technik obrazowania mózgu. Wskazywane są pewne nieprawidłowości funkcjonalne i strukturalne obszarów zaangażowanych w procesy językowe, dlatego typowe metody nauki mówienia, czytania i pisania nie przynoszą spodziewanych rezultatów.
Przykłady wybranych metod stymulujących rozwój mówienia, czytania i pisania
W pracy terapeutycznej stosuję metody, które wspierają funkcje werbalne oraz kształcą równolegle odmianę mówioną i pisaną języka. Należą do nich m.in.:
- metoda symultaniczno-sekwencyjna
(Cieszyńska 2019), - metoda fonetyczno-literowo-barwna
(Rocławski 1997), - metoda osiemnastu struktur wyrazowych
(Kujawa, Kurzyna 1994), - metoda strukturalna
(Guzik, Gruba 2017).
W trudnych przypadkach, u dzieci ze znacznymi zaburzeniami porozumiewania się, na pierwszym etapie terapii stosuję Program wspomagania kompetencji komunikacyjnej dzieci z ciężkimi zaburzeniami porozumiewania się autorstwa dr Magdaleny Grycman (2009) jako metodę stymulującą rozwój mowy oraz funkcji przygotowujących do równoległej nauki m...
