Jąkanie najczęściej ujawnia się u dzieci mających predyspozycję do jego wystąpienia między drugim a piątym, szóstym rokiem życia (Van Riper 1971; Yairi 1983). Predyspozycja oznacza, że ujawni się u dzieci, u których stres wyzwoli objaw, do którego jednostka ma predyspozycję fizjologiczną, psychologiczną, lingwistyczną lub środowiskową, jak stanowi wieloczynnikowa koncepcja jąkania (Kelman, Nicholas 2013). Predyspozycjami fizjologicznymi mogą być: czynnik genetyczny związany z występowaniem zaburzeń płynności mówienia (jąkania i giełkotu) w rodzinie dziecka, uwarunkowanie neurologiczne oznaczające występowanie wrodzonych różnic w budowie anatomicznej i funkcjonowaniu mózgu u osób jąkających się w porównaniu z tymi, które się nie jąkają, czy płeć męska, ponieważ jąkanie częściej występuje i utrwala się u chłopców. Predyspozycje lingwistyczne związane są z występowaniem u dziecka opóźnionego lub ponadnormatywnego rozwoju mowy, a także nieharmonijnego rozwoju mowy lub małej sprawności aparatu artykulacyjnego. Do czynników psychologicznych należą świadomość problemu u dziecka i jego reakcje na przytrafiające mu się utrudnienia w porozumiewaniu się, a także temperament dziecka, w tym szczególnie cecha wysokiej wrażliwości emocjonalnej. Ostatnia grupa czynników ma charakter środowiskowy i związana jest z interakcjami rodzic – dziecko, reakcjami otoczenia na jąkanie dziecka czy wysokim niepokojem rodziców wobec problemu z płynnością. Predyspozycje te powinny być zbadane w toku wywiadu diagnostycznego z opiekunami dziecka, aby móc zaplanować odpowiednie działania terapeutyczne wzmacniające lub modyfikujące istotne dla danego dziecka i rodziny elementy. Wymienione predyspozycje w trzech z czterech wymienionych grup można modyfikować w toku pracy terapeutycznej z dzieckiem. Możemy bowiem lingwistycznie stymulować rozwój mowy i odzyskiwanie płynności w ramach wielu zadań rozwijających mowę przez zabawę, a także przez naukę technik pomocnych w upłynnianiu mowy. Psychologicznie wspierać możemy odporność psychiczną dziecka i rodziny, szczególnie regulację emocjonalną, umiejętności społeczne i umiejętności radzenia sobie, w tym w sytuacjach stresu. Środowiskowo terapią objąć możemy nie tylko samo dziecko, ale także jego najbliższe środowisko, angażując rodziców w pracę pośrednią, dzięki której zyskują oni wiedzę i umiejętności wspierające dziecko na co dzień w jego rozwoju i funkcjonowaniu. Ws...
Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.
