Współpraca logopedy z lekarzami różnych specjalności stała się obecnie ,,złotym standardem” w postępowaniu diagnostycznym i terapeutycznym. Wzajemna wymiana doświadczeń specjalistów nikogo już nie dziwi, a zawsze daje szansę na wnikliwe i holistyczne spojrzenie na pacjenta. W praktyce logopedycznej i związanej z kształceniem logopedów udało mi się współpracować z wieloma wspaniałymi lekarzami specjalistami, którzy chętnie dzielili się swoją wiedzą i doświadczeniem klinicznym wynikającym z ich specjalizacji. Z rozmów i badań przeprowadzonych wśród logopedów i słuchaczy studiów logopedycznych wynika, że logopedzi, a nawet neurologopedzi, najbardziej obawiają się współpracy i wymiany doświadczeń z neurologiem i psychiatrą. Celem niniejszego artykułu jest zaprezentowanie możliwości i przestrzeni do współpracy logopedy z neurologiem, a także wspomnienie współpracy z wybitną neurolog, współtwórczynią neurologii dziecięcej, śp. Profesor Jagną Czochańską-Kruk.
Autor: Ewa Jeżewska-Krasnodębska
Dr n. hum., neurologopeda, pedagog specjalny, neuroterapeuta Biofeedback, specjalista w zakresie zaburzeń komunikacji w mowie i piśmie u dzieci i dorosłych. Prowadzi zajęcia na studiach logopedycznych i liczne szkolenia dla logopedów. Wieloletni kierownik Studiów Logopedycznych i Neurologopedycznych w Wyższej Szkole Pedagogicznej im. J. Korczaka i Uczelni Łazarskiego w Warszawie. Autorka kilkudziesięciu artykułów z zakresu logopedii, dwóch monografii: ,,Przyczyny zaburzeń artykulacji zlokalizowane w układzie obwodowym” oraz ,,Zaburzenia artykulacji u dzieci rozpoczynających naukę szkolną". Założycielka i opiekun merytoryczny Centrum Terapii Dziecka w Warszawie i Otwocku, ekspert w zakresie logopedii i pedagogiki specjalnej w MEN. W praktyce zawodowej specjalizuje się w diagnozie i terapii różnych zaburzeń mowy u dzieci i dorosłych, szczególnie w zakresie wczesnej interwencji logopedycznej, profilaktyki logopedycznej, opóźnienia rozwoju mowy, zaburzeń pochodzenia korowego oraz dyslalii.
Autorzy prezentują zestaw M-Terapia i dostosowaną do niego metodę pracy. Wykorzystanie zestawu w pracy terapeutycznej zwiększa efektywność terapii i nauczania. Dodatkowo może stanowić interesującą nowość, przełamującą utarte schematy zajęć edukacyjnych, terapeutycznych i wspomagających.
Do gabinetu logopedy coraz częściej trafiają dzieci wielojęzyczne, pochodzące z różnych kultur, a mające znaczne i głębokie zaburzenia mowy. Autorka prezentuje studium przypadku Asila, urodzonego w Turcji chłopca z zaburzeniami ze spektrum autyzmu.
Celem artykułu jest rozbudzenie kreatywności logopedów, zwłaszcza młodych, i ukazanie korzyści, jakie daje włączenie podstawowych ćwiczeń z zakresu motoryki małej i dużej w terapię logopedyczną zaburzeń artykulacji.
Aleks urodził się we Francji w kwietniu 2008 roku. Jego rodzice pochodzą z różnych kultur i mówią innymi językami. Ta dość specyficzna sytuacja dziecka wychowującego się w rodzinie wielojęzycznej miała niebagatelny wpływ na powstanie problemów komunikacyjnych oraz sposoby radzenia sobie chłopca w środowisku społecznym.
W diagnozie i terapii mutyzmu bardzo ważne jest wnikliwe poznanie sytuacji rodzinnej i środowiskowej dziecka. Wywiad jest zatem zasadniczym czynnikiem analizy przypadku dziecka. Umiejętność przeprowadzenia wywiadu, stworzenie atmosfery, w której obie strony, tzn. pytany oraz pytający, odczułyby przekonanie, że problem dziecka jest, zarówno problemem rodziców, jak i logopedy, jest w sytuacji mutyzmu szczególnie istotny.
Ankyloglosja, czyli skrócone wędzidełko języka, jest istotnym problemem logopedycznym. Wpływa nie tylko na artykulację, lecz także na stan funkcji orofacjalnych, karmienie piersią, higienę jamy ustnej oraz powstawanie wad zgryzu.
U dziecka z padaczką logopeda może zauważyć wybiórcze lub nasilone zaburzenia językowe, a także dysfunkcje procesów poznawczych. Terapia powinna więc aktywizować procesy prawo- i lewopółkulowe oraz mowę, ale też usprawniać inne funkcje.
Zabawa jest główną aktywnością dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Zajęcia terapeutyczne wykorzystujące tę metodę zwiększają efektywność podejmowanych działań – również w zakresie terapii dyslalii obwodowej.
Czy wiek pacjentów ma wpływ na typ dyslalii? Na co należy zwracać uwagę w procesie diagnozy? Z jakiego powodu trudno zdiagnozować dyslalię u małych dzieci?
W jaki sposób logopeda może skutecznie wspomagać dziecko z dysfunkcjami mowy i przetwarzania sensorycznego z pomocą metody integracji sensorycznej? Metoda ta jest atrakcyjna dla małego pacjenta, ponieważ wprowadza wiele zabaw stymulujących zmysły i procesy zachodzące pomiędzy nimi.
Proces diagnozy i terapii trzeba zaplanować i trafnie poukładać całość. Bardzo często bywa tak, że nieprawidłowa mowa to „wierzchołek góry lodowej”. Zaburzenia mowy łączą się bowiem z innymi dysfunkcjami rozwojowymi, a obraz objawów logopedycznych miesza się z innymi trudnościami.