Niedokształcenie mowy pochodzenia korowego u dziecka z padaczką – studium przypadku

Zaburzenia mowy w padaczce

Padaczka jest jedną z chorób neurologicznych; w Polsce choruje na nią około 1% populacji. Antoni Prusiński definiuje epilepsję jako „stan chorobowy, który przejawia się nawracającymi zaburzeniami czynności mózgu w postaci rozmaitych napadów. Napady te przebiegają najczęściej, ale niewyłącznie, z utratą przytomności, a ich podłoże stanowią nadmierne, gwałtowne, patologiczne wyładowania grup komórek nerwowych”1. Podstawą do rozpoznania padaczki są co najmniej dwa napady u danego pacjenta, a o zdiagnozowaniu tego zaburzenia możemy mówić wówczas, gdy napady się powtarzają.
Zaburzenia mowy w padaczce zależne będą od lokalizacji i dysfunkcji mózgu. Według Stanisława Grabiasa, w epilepsji „kompetencje nie wykształcają się w pełni lub, wykształcone wcześniej przed ujawnieniem się choroby, ulegają degradacji”2. Wiążące się z padaczką zaburzenia mowy zależą od wielu czynników, m.in.: od obrazu klinicznego padaczki, wieku pacjenta w momencie wystąpienia choroby, funkcjonowania mózgu danego człowieka oraz wielu innych patogenów, cech osobniczych i często niewyjaśnionych przyczyn.
Logopedzi i terapeuci prowadzący terapię z pacjentami cierpiącymi na padaczkę mogą spotkać się z wybiórczymi lub nasilonymi zaburzeniami językowymi. Osoby doznające takich objawów mogą przejawiać nie tylko zaburzenia mowy, a także inne dysfunkcje procesów poznawczych. Zatem terapia powinna być odpowiednio zaprogramowana, aby aktywizowała procesy prawo- i lewopółkulowe, mowę, a także usprawniała inne funkcje, między innymi: pamięć, orientację w czasie i przestrzeni, koncentrację uwagi oraz funkcje wzrokowo-przestrzenne.
Dziecko z epilepsją jest leczone nie tylko przez lekarza neurologa. Wszyscy inni specjaliści, terapeuci, nauczyciele i rodzice powinni dysponować wiedzą dotyczącą przebiegu tej choroby. Napady padaczkowe zawsze w mniejszym lub większym stopniu wpływają na poziom funkcjonowania dziecka. Większość dzieci z epilepsją oprócz zaburzeń mowy będzie miała sprzężone problemy neurologiczne, ruchowe; często będą u nich występowały zaburzenia zachowania. Zatem bardzo ważne jest holistyczne podejście do diagnozy i terapii dziecka z epilepsją.

Diagnoza logopedyczna dzieci z uszkodzonym i (lub) nieprawidłowo funkcjonującym ośrodkowym układem nerwowym

Diagnoza logopedyczna w przypadku dzieci z uszkodzonym i (lub) nieprawidłowo funkcjonującym ośrodkowym układem nerwowym może wiązać się z trudnościami, dzieci znajdują się bowiem w procesie rozwoju różnych funkcji, w tym mowy. Spotykamy też w podejściu teoretycznym i w praktyce różne ujęcia diagnostyczne stosowane na określenie zaburzeń mowy w przypadku mózgowych nieprawidłowości. W postępowaniu logopedycznym ważne jest zatem precyzyjne określenie, na jakim poziomie rozwoju mowy dziecko się znajdowało w momencie wystąpienia chorób i zaburzeń pochodzenia mózgowego. Zaburzenia mowy u dzieci z uszkodzonym i (lub) nieprawidłowo funkcjonującym ośrodkowym układem nerwowym mogą wystąpić na początku ich życia, na pewnym jego etapie lub na skutek choroby bądź urazu. Pierwsze objawy mogą zostać zauważone już na początku rozwoju językowego dziecka (do ukończenia 1. r.ż.). Większość dzieci prezentuje już wówczas zachowania takie jak głużenie i gaworzenie, jednak często już na tym poziomie występują różnice ilościowe i jakościowe, np. reakcji dźwiękowych było mniej lub były mniej zróżnicowane.
...