Metoda integracji sensorycznej – najczęstsze wsparcie terapii logopedycznej

Dziecko z zaburzeniami mowy często wymaga wspomagania również innych funkcji istotnych w jego rozwoju. Zazwyczaj trafia do naszego gabinetu tylko z trudnościami w wymowie, a okazuje się, że wada wymowy nie jest jedynym problemem w rozwoju dziecka. Diagnozujemy ich znacznie więcej i wówczas terapia logopedyczna może okazać się niewystarczająca. W takiej sytuacji do zajęć logopedycznych warto dołączyć pracę z wykorzystaniem różnych metod ruchowych i terapii dysfunkcji sensorycznych, które pozwolą dziecku na prawidłowy rozwój. Z przeprowadzonych badań własnych wynika, że najczęściej terapia logopedyczna jest wspierana metodą integracji sensorycznej (SI). Metoda ta przeznaczona jest dla dzieci, u których oprócz zaburzeń mowy stwierdzono dysfunkcje przetwarzania sensorycznego. Dzieci z tymi dysfunkcjami rodzi się coraz więcej, a nasza wiedza na temat tych problemów występujących u dzieci staje się bogatsza. Terapia SI jest prowadzona w formie atrakcyjnej dla pacjenta, terapia ta bowiem „to połączenie sztuki i nauki”¹.

Jak się rozwija integracja sensoryczna?

Integracja sensoryczna jest procesem przetwarzania w naszym mózgu różnych informacji, które wykorzystujemy na co dzień w zwykłych zadaniach życiowych. Można nawet określić, że jest to zbiór wszystkich doświadczeń, jakie zbiera mózg poprzez zmysły – zarówno z ciała, jak i z otoczenia, w którym człowiek się znajduje. Czasami w procesie tym mogą zachodzić różne nieprawidłowości, które przejawiają się właśnie jako dysfunkcje integracji sensorycznej. W najczystszej postaci występują one u dzieci rozwijających się prawidłowo pod względem intelektualnym, ale mogą też występować jako zaburzenia współistniejące².

Zmysły dostarczają nam informacji o fizycznej kondycji ciała i otoczenia wokół nas. Dane docierają z receptorów dotykowych, wzrokowych, słuchowych, smakowych czy węchowych, a nasz mózg nieustannie organizuje te wiadomości, integrując je ze sobą, segregując je, rozpoznając i lokalizując w odpowiednie miejsca. Prawidłowe kształtowanie się tych procesów możemy dostrzec w percepcji, planowaniu ruchu, postawie, emocjach, napięciu mięśniowym czy procesie uczenia się. Jeśli zaś wystąpią nieprawidłowości tego procesu, możemy dostrzec u dziecka takie trudności jak: nadmierne pobudzenie, kłopoty z koncentracją uwagi, wzmożona ruchliwość, zaburzenia w rozwoju koordynacji ruchu czy umiejętności pisania i czytania³.

Podstawą rozważań w teorii integracji sensorycznej jest praca mózgu. Wiadomo, że nasz OUN scala wrażenia zmysłowe, które są odbierane przez receptory ciała. Proces scalania wrażeń zmysłowych w dużej mierze pozostaje poza ludzką kontrolą, gdyż centrum przetwarzania informacji zmysłowych znajduje się w okolicy wzgórza i pniu mózgu. Oprócz zmysłów, dzięki którym widzimy, czujemy, słyszymy...