Lęk przed mówieniem

Należy stworzyć przyjazne warunki, przeprowadzić go spokojnie, nie spiesząc się, oraz poświęcić na rozmowę z rodzicami tyle czasu, ile wymaga poruszenie wszystkich ważnych kwestii. Wywiad można przeprowadzić podczas kilku spotkań, budując zaufanie rodziców.

Poznanie czynników środowiskowych – egzogennych, czyli tych, które tkwią w środowisku, w jakim żyje dziecko – jest dla logopedy pracującego z dzieckiem z mutyzmem szczególnie ważne. Istnieją bowiem związki, a nawet pewnego rodzaju zależności, między środowiskiem a jednostką, o czym pisał Klaus Hurrelmann. Uważał on, że „rozwój jednostki pojmuje się jako adaptację do norm i wartości określonych przez środowisko” (K. Hurrelmann 1994, s. 20). Istotną rolę odgrywają tu także wzorce zachowań, wzorce kulturowe, a także kultura pedagogiczna rodziców. Równie ważne jest poznanie czynników somatyczno-psychicznych dotyczących rodziców, a przede wszystkim matki dziecka: przebytych przez nią chorób, przebiegu ciąży i porodu oraz uwarunkowań dziedzicznych.

Wybrane studia przypadków z praktyki zawodowej

Studium 1: 3,5-letnia Ania 

Diagnoza logopedyczna: psychogenne zaburzenia mowy – mutyzm wybiórczy. 

W terapii Ani zastosowałam dwa sposoby oddziaływań terapeutycznych: pierwszy – nastawiony na eliminację objawów zaobserwowanych u Ani, drugi – na eliminację niekorzystnych czynników emocjonalnych i środowiskowych. Sposoby te wzajemnie się uzupełniały. 

W terapię Ani włączyłam najbliższe otoczenie – rodziców dziewczynki, szczególnie mamę. Terapia odbywała się na terenie przedszkola przy udziale psychologa przedszkolnego i nauczycieli. Program terapeutyczny opierał się na etapach/działaniach terapeutycznych zaproponowanych przez E. Minczakiewicz. Uwzględniono zasady indywidualizacji, stopniowania trudności oraz wszechstronnego rozwoju dziecka.

Dane z wywiadu biologiczno-środowiskowego 

Ania jest jedynym dzieckiem w rodzinie. Matka ma wykształcenie średnie, zajmuje się domem. Ojciec pracuje jako informatyk. Z wywiadu i obserwacji wynika, że rodzina jest zgodna, przyjazna i kochająca się.

Matka podczas ciąży miała 28, a ojciec – 29 lat. Mama nie była obciążona stresem, nie przyjmowała żadnych leków, nie cierpiała na żadne choroby, jednak przez cały okres ciąży paliła papierosy. Poród przebiegł prawidłowo. Dziecko było prawidłowo ułożone, urodzone siłami natury, otrzymało 10 punktów w skali Apgar.

W okresie niemowlęcym i poniemowlęcym dziewczynka rozwijała się prawidłowo, nie była narażona na stres, wypadki, urazy czy utraty przytomności. Dziecko było karmione pie...