Wykorzystanie komunikacji alternatywnej i wspomagającej w pracy terapeutycznej z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu – szanse i możliwości, mity i kontrowersje

Z praktyki logopedy Otwarty dostęp

Wspomagające i alternatywne sposoby komunikowania się (AAC) stały się zagadnieniem budzącym wiele skrajnych emocji, nie tylko u specjalistów zajmujących się edukacją i terapią dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu, ale także wśród rodziców i opiekunów. Wokół tej tematyki krąży wiele mitów, często niezweryfikowanych opinii i obaw, które owocują strachem, niechęcią do podjęcia oddziaływań terapeutycznych opartych na wspomagających lub alternatywnych sposobach porozumiewania się, nawet w sytuacjach, kiedy trudności w komunikacji zakłócają przebieg rozwoju poznawczego czy społeczno-emocjonalnego (Kaczmarek 2015b).

Celem artykułu jest przedstawienie możliwości, jakie niesie za sobą wprowadzenie alternatywnych i wspomagających sposobów komunikowania się w pracy nad rozwojem komunikacji u dzieci z zaburzeniami ze spektrum autyzmu. Kolejnymi poruszanymi zagadnieniami są dyskusja o wprowadzaniu skutecznej interwencji z zastosowaniem tych sposobów i przybliżenie charakterystyki wybranych metod.

POLECAMY

Komunikacja alternatywna i wspomagająca

Komunikacja alternatywna i wspomagająca (augumentative and alternative communication, AAC) – termin ten odnosi się do wszystkich sposobów, które umożliwiają przekazywanie i odbieranie komunikatów wszystkim osobom ze złożonymi potrzebami komunikacyjnymi. Sposoby te obejmują procesy, które uzupełniają (komunikacja wspomagająca) i (lub) zastępują (komunikacja alternatywna) naturalną mowę bądź pismo w celu maksymalizowania umiejętności komunikacyjnych użytkownika. AAC jest systemem komponentów, które składają się z symboli, strategii, technik oraz pomocy komunikacyjnych. Komunikacja alternatywna i wspomagająca może wspierać w komunikowaniu się, być swoistym dodatkiem ułatwiającym porozumiewanie się, może także w pełni zastępować naturalny sposób komunikacji – jest to zależne od indywidualnych potrzeb i cech użytkownika AAC, czyli osoby, która korzysta ze wspomagających i alternatywnych metod z powodu swoich złożonych potrzeb komunikacyjnych, czyli czynników koniecznych do osiągnięcia celów komunikacyjnych użytkownika (Kaczmarek, Grycman 2014).
Komunikacja wspomagająca to działania, których celem jest pomoc w porozumiewaniu się, natomiast o komunikacji alternatywnej mówimy w sytuacji, kiedy osoba porozumiewa się inaczej niż za pomocą mowy (von Tetzchner, Martinsen 2002). Głównym celem tych oddziaływań jest opracowanie takiego systemu wsparcia, który podniesie jakość życia użytkownika AAC (Kaczmarek, Grycman 2016). 

AAC – tylko czy aż komunikacja?

Szacuje się, że problem dotyczący nierozwiniętej mowy na poziomie utrudniającym codzienne funkcjonowanie dotyka około połowy populacji osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu (Łasocha 2020). Jest to bardzo duża grupa osób, których trudności z komunikacją istotnie wpływają na jakość życia i aktywne życie w społeczeństwie. 
Korzyści dotyczące pracy z systemami AAC w terapii osób z zab...

Ten artykuł jest dostępny tylko dla zarejestrowanych użytkowników.

Jeśli posiadasz już konto, zaloguj się.

Przypisy

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI