Psychogenne zaburzenia głosu to zjawisko, na którego temat trudno znaleźć informacje w wybranych, nawet często cytowanych klasyfikacjach zaburzeń głosu. W niektórych opracowaniach wspomina się co prawda na temat zjawiska afonii histerycznej (bezgłosu paretycznego), a w opracowaniu Głos i jego zaburzenia. Zagadnienia higieny i emisji głosu autorzy Maria Zalesska-Kręcicka, Tomasz Kręcicki i Ewa Wierzbicka (2004) zwracają uwagę na szczególną wrażliwość i znaczenie kondycji psychicznej oraz emocjonalnej dla funkcjonowania głosu w grupie artystów, nie są to jednak opracowania szerokie lub przedstawiające problematykę w sposób usystematyzowany.
Autor: Ewa Binkuńska
Dr n. hum. w zakresie językoznawstwa, logopeda, adiunkt w Katedrze Logopedii Uniwersytetu Gdańskiego; w latach 2009–2015 adiunkt w Zakładzie Pedagogiki Specjalnej i Logopedii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Przewodnicząca Kujawsko-Pomorskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Logopedycznego. Jako logopeda pracuje od 1996 r.; specjalizuje się w zakresie emisji i higieny głosu oraz wczesnej interwencji logopedycznej. Prowadzi terapię logopedyczną dzieci z zaburzeniami mowy, pracuje również z dorosłymi z zaburzeniami głosu. Autorka publikacji z zakresu logopedii i lingwistyki, w tym monografii Higiena i emisja głosu mówionego.
Do grupy osób zagrożonych odchyleniem od zgodnego z kalendarzem rozwoju mowy dojrzewania językowego należą dzieci, u których rozwój neurologiczny może wymagać stymulacji. Jak przeprowadzić diagnozę odruchów ustno-twarzowych i na co zwrócić szczególną uwagę?
Jednym z elementów diagnozy logopedycznej jest ocena realizacji dźwięków mowy. Postępowanie badawcze koncentruje się w tym wypadku na kryterium objawowym. Często wiąże się ono z pierwszym kontaktem logopedy z pacjentem.
Konteksty fonologiczne ze spółgłoskami tylnojęzykowymi, np. proponowane tutaj ćwiczenia zawierające głoskę [k], mogą być szczególnie przydatne w usprawnianiu podniebienia miękkiego po operacjach związanych z rozszczepem podniebienia.
Indywidualizacja terapii i dostosowanie jej do potrzeb pacjenta jest kluczowe w logopedii, a zachowanie następujących po sobie w odpowiedniej kolejności etapów ma ją optymalizować. Czy zatem kolejność utrwalania głoski ma znaczenie i czy może się ona zmieniać w zależności od potrzeb pacjenta?
Ćwiczenia oddechowe należą do podstawowych technik wykorzystywanych w terapii logopedycznej w zaburzeniach różnego typu. Pytania dotyczące ich stosowania pojawiają się wówczas, gdy terapeuta chce rozbudować czy zweryfikować swój warsztat.
Dysfonia spastyczna należy do zaburzeń głosu, których podłoże ma charakter psychogenny, czynnościowy, neurologiczny lub może wynikać ze sprzężenia wymienionych czynników. W terapii logopedycznej pomocne są ćwiczenia obniżające napięcie mięśni biorących udział w fonacji. Natomiast pewnego rodzaju trudnością może być dobór materiału lingwistycznego, gdy terapia prowadzona jest w języku obcym, np. angielskim.
W jaki sposób problemy z funkcjonowaniem układu pozapiramidowego: z drżeniem samoistnym, chorobą Parkinsona, pląsawicą, atetozą, dystonią, mioklonią, tikami oraz z zaburzeniami psychogennymi wpływają na zaburzenia głosu? Jak prowadzić terapię głosu w tego rodzaju zaburzeniach?
Zaburzenia fonacji u pacjentów z rozszczepem wargi i podniebienia są spowodowane nadmiernym napięciem mięśniowym i niewłaściwym nastawieniem głosowym. Wynikają one z zaburzeń anatomicznych i czynnościowych. Dodatkowa trudność polega na tym, że pacjent nie może odwołać się do własnego, normatywnego wzorca. Jakie przykłady ćwiczeń fonacyjnych niwelują skutki wady oraz sprzyjają wykształceniu właściwego mechanizmu tworzenia głosu i różnicowania głosek ustnych i nosowych?
Terapia logopedyczna osób z rozszczepem dotyczy specyficznych nieprawidłowości związanych z występującą u pacjentów wadą. Czym jest proces fonacji oraz jakie są zaburzenia u osób z mową rozszczepową? Jakie ćwiczenia fonacyjne stosować w terapii tej grupy pacjentów?