Ćwiczenia fonacyjne

Nieprawidłowości w fonacji u osób z mową rozszczepową

Przyczyną zaburzeń fonacji u osób z mową rozszczepową są zmiany w zakresie aparatu mowy, powodujące kompensacyjne wykorzystanie przestrzeni krtani oraz gardła. Pojawiające się nieprawidłowości dotyczą sposobu fonacji, występujących w czasie tworzenia mowy współruchów mimicznych, zwykle nadmiernego napięcia mięśniowego, a także nieprawidłowego nastawienia głosowego. Przyczyną takiego stanu rzeczy są towarzyszące zaburzeniu zmiany anatomiczne i czynnościowe. Nie bez znaczenia jest również brak wzorców własnej, normatywnej mowy, który utrudnia prowadzenie ćwiczeń głosowych (Szkiełkowska, Kazanecka 2011).

Ćwiczenia fonacyjne powinny zatem dotyczyć nauki opanowania mechanizmu tworzenia głosu z nastawieniem miękkim i aktywnością fałdów głosowych na całej ich długości, zapobiegania zbędnemu zwarciu krtaniowemu, wypracowania umiejętności świadomego ustawiania ruchomych narządów mowy w czasie aktywności głosowej, a także różnicowania głosek ustnych oraz nosowych z kontrolą słuchową realizacji wypowiadanych głosek.

Propozycje ćwiczeń fonacyjnych

Do podstawowych ćwiczeń fonacyjnych należą wszelkiego rodzaju mormoranda, a ich najważniejszym celem jest nauka tworzenia głosu z nastawieniem miękkim (Walencik-Topiłko 2009, Szkiełkowska, Kazanecka 2011, Binkuńska 2012). Chodzi o wypracowanie umiejętności koordynacji oddechu oraz opanowanie czynności zbliżenia do siebie fałdów głosowych podczas tworzenia dźwięku. Powstałemu dźwiękowi nie powinien towarzyszyć szmer powietrza, tak jak to się dzieje w trakcie ataku o charakterze chuchającym. Niewłaściwe jest również tworzenie głosu w sposób eksplozywny, przypominający krzyk, a zatem w sposób charakteryzujący nastawienie twarde.

Klasyczne mormoranda, tworzone z wykorzy...