Dysfonia w zaburzeniach neurologicznych

Podłoże zaburzeń głosu w chorobach układu pozapiramidowego

Zaburzenia głosu stanowią jeden z objawów chorób neurologicznych uwarunkowanych nieprawidłowym funkcjonowaniem układu pozapiramidowego, takich jak: drżenie samoistne, choroba Parkinsona, zanik wieloukładowy, choroba Hantinktona, dystonie o zróżnicowanej etiologii oraz innych, do których należą: drżenie, mioklonie, pląsawica, atetozy, ataksja, balizm, tiki, psychogenne ruchy mimowolne (Sławek 2014). Ponieważ dysfunkcje towarzyszące wspomnianym jednostkom wykraczają poza struktury układu pozapiramidowego, jako synonim stosuje się w wypadku ich występowania określenie: zaburzenia ruchowe (Moryś 2014).

Układ pozapiramidowy jest odpowiedzialny za automatyzację ruchów, do których należy również czynność artykulacji. Współaktywny jest w czasie wykonywania ruchów dowolnych, ustala postawę ciała, reguluje napięcie mięśni. W proces powstawania mowy zaangażowanych jest kilka elementów układu. Są to m.in. część tylna zakrętu czołowego dolnego oraz ciało prążkowane. Pierwszy z ośrodków jest odpowiedzialny za tworzenie artykułowanych dźwięków, drugi odpowiada za ruchy zautomatyzowane oraz napięcie mięśniowe.

Zaburzenia mowy obserwowane w dysfunkcjach układu pozapiramidowego obejmują zaburzenia głosu uwarunkowane przede wszystkim nieprawidłowościami w zakresie tonusu i dystrybucji mięśniowej.

Dysfunkcje te objawiają się sztywnością, drżeniem, nagłym występowaniem wzmożonego napięcia mięśniowego, a czasem jego obniżeniem, co skutkuje brakiem koordynacji ruchowej w obrębie narządów mowy. Z zaburzeń napięcia mięśniowego wynikają również nieprawidłowości oddechowe oraz występująca w obrębie narządów mowy dyspraksja. W tej sytuacji dochodzi do zaburzeń mowy takich jak: dysfonia, dyzartrofonia, dyzartria (Arnold, Ganzer 2014).

Do najczęstszych objawów dysfonii wynikającej ze wspomnianych dysfunkcj...