Artykuł dotyczy zaburzeń mowy występujących u osób, u których na skutek udaru doszło do uszkodzenia mózgu. Opisane wyniki badań obrazują dynamikę zaburzeń mowy pacjentów we wczesnej fazie zdrowienia. Ukazują wpływ procesów neurokompensacyjnych na sprawność językową chorych w ostrej fazie udaru. Analiza porównawcza zaburzeń mowy obecnych u chorych neurologicznie pacjentów pozwoliła określić wpływ lateralizacji ogniska uszkodzenia na proces zdrowienia. Niezależnie od tego, w której części mózgu doszło do udaru, w okresie od trzeciej do siódmej doby po incydencie neurologicznym u każdego z badanych nastąpiła poprawa sprawności komunikacyjnych. Dowiedziono, że u osób z uszkodzeniami lewopółkulowymi poprawa sprawności dialogowej następuje szybciej niż u chorych z uszkodzeniami prawopółkulowymi.

Rehabilitacja (łac. re – znów, na nowo, przeciw; habilis – sprawny, należyty, stosowny) jest procesem medyczno-społecznym, którego celem jest przywracanie utraconej – w związku z chorobą, urazem lub wadą wrodzoną – funkcji. Należą do niej działania lecznicze, psychologiczne, logopedyczne, edukacyjne, szkoleniowe, techniczne oraz społeczne umożliwiające powrót osób niepełnosprawnych do funkcjonowania w społeczeństwie i poprawę ich jakości życia. Pojęcie to wprowadził w 1918 roku Douglas McMurtie, dyrektor Instytutu Czerwonego Krzyża dla Inwalidów w Nowym Jorku.

Udar mózgu jest zespołem objawów klinicznych, w wyniku których dochodzi do zaburzeń krążenia mózgowego, a w konsekwencji uszkodzenia struktur mózgowych. Stanowi stan zagrożenia życia i wymaga bezwzględnej hospitalizacji. Z reguły, jak definicja wskazuje, dotyka osoby obciążone wieloma czynnikami ryzyka – nadciśnieniem, migotaniem przedsionków, cukrzycą, otyłością itp. – czyli dotyczyć powinien osób starszych. W praktyce klinicznej możemy jednak spotkać osoby młode, u których wystąpiły objawy udaru mózgu – najczęściej w konsekwencji wad naczyniowych lub przyczyn kardiologicznych.

Wiedza na temat udaru jest nadal mało rozpowszechniona wśród społeczeństwa, choć stanowi jedną z najczęstszych przyczyn zgonów na świecie. Wielokrotnie możemy spotkać się z interpretacją, iż do zachorowania dochodzi w wyniku porażenia słonecznego. Szerzenie wiedzy na temat udaru staje się więc konieczne, szczególnie wobec wzrostu zachorowań na tzw. choroby cywilizacyjne.

W Polsce udaru mózgu doznaje rocznie ok. 75 tys. osób. U większości pozostawia trwały ślad w postaci niepełnosprawności. Pacjentom po udarze powinien pomagać zespół specjalistów, m.in. neurolog, neuropsycholog, fizjoterapeuta i nierzadko neurologopeda. Jak wygląda rzeczywistość? O ile w szpitalu pacjenci po udarze mają świetną opiekę, o tyle po powrocie do domu zaczynają się ogromne trudności nie tylko samego chorego, ale przede wszystkim jego najbliższych…