Rozumienie wypowiedzi mówionych i pisanych w afazji

Z praktyki logopedy

Afazja, jako zaburzenie mowy w wyniku ogniskowych uszkodzeń mózgu w obrębie obszaru mowy (zwykle środkowej części lewej półkuli u osób praworęcznych), stała się istotnym problemem społecznym ze względu na coraz większą liczbę osób, których dotyczy. Problem rozumienia wypowiedzi w logopedii jest kategorią wciąż mało poznaną, chociaż dotyczy zarówno dzieci, jak i dorosłych – nie tylko z afazją. Pojawia się zatem potrzeba pogłębionych badań przy użyciu ustrukturyzowanego narzędzia badawczego zawierającego wiele prób eksperymentalno-klinicznych. Praktyka logopedyczna oraz badania empiryczne dowodzą, że zaburzenia rozumienia, chociaż typowe dla pacjentów z afazją sensoryczną, występują także w przypadku osób, u których rozpoznano afazję motoryczną, co stało się celem niniejszego opracowania.

Afazja1 to zjawisko opisywane na gruncie różnych dyscyplin naukowych. Większość badań nad objawami nabytych w wyniku schorzeń neurologicznych objawów zaburzeń językowych koncentruje się jednak na opisie procesu budowania wypowiedzi. Chorzy z afazją tracą sprawności związane z użyciem języka (rozumieniem i tworzeniem wypowiedzi), nierzadko także zdolność do realizowania innych czynności wymagających sprawnego posługiwania się językiem (pisania, czytania, liczenia, określania czasu i przestrzeni), a przy tym miewają również różnego rodzaju problemy lokomocyjne i manualne (związane z porażeniem lub niedowładem kończyn), zaburzenia czucia i planowania ruchu, recepcji i percepcji bodźców wzrokowych i słuchowych oraz deficyty pamięci i uwagi, na które nakładają się różnorodne problemy natury psychicznej (m.in. depresja i apatia, obniżona kontrola własnych zachowań, mniejsze zainteresowanie otoczeniem czy wzmożona męczliwość). Ograniczenia chorego w dostępie do informacji, problemy w komunikacji z innymi oraz wiele następstw choroby neurologicznej bardzo często doprowadzają do niepełnosprawności i izolacji społecznej pacjentów. W literaturze przedmiotu brakuje pełnej wiedzy na temat swoistych zaburzeń rozumienia wypowiedzi mówionych i pisanych w przypadkach afazji. 
Rozumienie wypowiedzi stało się istotnym problemem badawczym w logopedii. Wiadomo bowiem, że warunkiem skutecznej interakcji jest rozumienie komunikatów werbalnych i niewerbalnych, a czynność rozumienia ulega zaburzeniu w przypadku wielu zaburzeń mowy – zarówno u dzieci, jak i u dorosłych – nie tylko w wyniku afazji. Ocena rozumienia staje się zatem jednym z podstawowych celów diagnozy logopedycznej, 
a w przypadku stwierdzenia zaburzeń tej czynności, usprawnianie jej staje się pierwszym, nadrzędnym celem terapii logopedycznej. Dotychczasowe opisy poszczególnych jednostek zaburzeń mowy eksponowały stan sprawności w mówieniu, przy dość pobieżnej ocenie czynności rozumienia. Istnieje zatem potrzeba prowadzenia badań dotyczących czynności rozumienia wypowiedzi, a co za tym idzie – uszczegółowiony opis poszczególnych jednostek zaburzeń mowy. W klasycznych podziałach zaburzeń afatycznych wyodrębnia się dwa typy afazji: sensoryczną i motoryczną, co zakłada rozłączność zaburzeń rozumienia i mówienia. Praktyka kliniczna dowodzi jednak, że trudności w rozumieniu wypowiedzi dotyczą wszystkich pacjentów z afazją, ale zakres i głębokość ty...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami mowy.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia do pracy dla logopedów i neurologopedów. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami mowy.

700 artykułów online
11 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
70 numerów archiwalnych
5 filmów szkoleniowych
50 autorów – specjalistów
Forum Logopedy • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    Zatrudniona w Instytucie Językoznawstwa i Literaturoznawstwa Wydziału Nauk Humanistycznych Uniwersytetu Przyrodniczo-Humanistycznego w Siedlcach oraz Katedrze Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego UMCS w Lublinie; absolwentka studiów magisterskich na kierunku logopedia z audiologią spec. logopedia kliniczna oraz doktoranckich w zakresie językoznawstwa w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W latach 2016–2018 wiceprzewodnicząca Naukowego Koła Logopedów i Audiologów UMCS przy Katedrze Logopedii i Językoznawstwa Stosowanego UMCS w Lublinie, obecnie przewodnicząca Lubelskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Logopedycznego i skarbnik Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Logopedycznego. Praktykę logopedyczną zdobywała pracując najpierw jako wolontariuszka w Studenckiej Poradni Logopedycznej oraz Fundacji dla osób po urazach neurologicznych „Bez Ograniczeń”, a także odbywając staż naukowo-badawczy w Górnośląskim Centrum Rehabilitacji „REPTY” w Tarnowskich Górach. Obecnie prowadzi własną praktykę logopedyczną z dziećmi z zaburzeniami ze spektrum autyzmu oraz z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi po przebytych incydentach neurologicznych. Autorka artykułów naukowych dotyczących afazji oraz redaktor tomu Neurologopedia w teorii i praktyce w serii „Logopedia – Teoria – Praktyka.
     

    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI