Stare i nowe testy rozwoju językowego

Z praktyki logopedy

Polscy logopedzi opracowali wiele cenionych narzędzi służących badaniu rozwoju językowego. Jakie walory i wady mają poszczególne testy, czym różnią się testy stare od nowych? Jak wygląda aspekt praktyczny (zastosowanie) i etyczny (kwestie bezpłatnego powielania)? Warto wykorzystać wzorzec amerykański, w którym systematycznie pojawiające się nowe testy koegzystują ze starymi, a o wyborze narzędzia badawczego decyduje specjalista – logopeda lub psycholog.

Chcesz wiedzieć więcej na temat komunikacji z dzieckiem? Sprawdź artykuł: Rodzaje błędów językowych

POLECAMY

Co to jest test?

Nie każde narzędzie pomiaru nazwane testem jest nim w rzeczywistości. Zdaniem Ciechanowicz, Jaworowskiej i Szustrowej (1996), dobry test (próba, egzamin) jest:

  • trafny (mierzy to, co ma mierzyć),
  • rzetelny (ocenia dokładnie, ale z ryzykiem popełnienia nieznacznego błędu),
  • wystandaryzowany (ściśle przestrzegana jest procedura badania, sposób oceniania wyników, a pomoce są wyłącznie oryginalne),
  • znormalizowany (posiada normy pozwalające określić, jak badany wypadł na tle rówieśników).

Mimo wysiłku wielu autorów, nie udało się stworzyć idealnego testu. Przy konstruowaniu testu dokonuje się bowiem wyboru: 
1) założeń teoretycznych, 2) prób, 3) kryteriów oceny oraz 4) metody obliczeń. Te decyzje zawsze budzą dyskusje. Nie obniża to wartości samego testu jako narzędzia pomiaru, który – jako przykład zastosowania teorii w praktyce – powinien być przede wszystkim użyteczny. 

Stare testy 

Pierwsze polskie testy rozwoju językowego powstały na początku lat 90. ubiegłego wieku (Tarkowski, 1990). Należą do nich:

  • Przesiewowy Test Logopedyczny PTL – (Tarkowski, 1992),
  • Test Sprawności Językowej TSJ – (Tarkowski, 1992),
  • Test Słownika Dziecka TSD – (Tarkowski, 1996).

PTL służy do szybkiego wyselekcjonowania dzieci opóźnionych w rozwoju mowy i jest wzorowany na podobnych metodach amerykańskich (Tarkowski, 1989, 1993). Składa się z czterech podtestów: 
1. Rozumienie, 2. Słownik, 3. Gramatyka, 4. Wymowa. Ma opracowane normy stenowe dla dzieci w wieku 4–8 lat.

TSJ jest przeznaczony do oceny rozwoju językowego dzieci i składa się z siedmiu podtestów: 1. Rozumienie bajki, 2. Słownik, 3. Poprawianie zdań, 4. Fleksja, 5. Zadawanie pytań, 6. Prośby i rozkazy, 7. Opowiadanie bajki. Posiada normy stenowe dla dzieci...

Pozostałe 90% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów

Co zyskasz, kupując prenumeratę?
  • 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
  • Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
  • Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
  • ...i wiele więcej!

Dołącz do 5000 + czytelników, którzy nieustannie pogłębiają swoją wiedzę z zakresu pracy z podopiecznym z zaburzeniami mowy.

Otrzymuj co 2 miesiące sprawdzone narzędzia do pracy dla logopedów i neurologopedów. Rozszerzaj swój warsztat pracy z podopiecznym z różnorodnymi zaburzeniami mowy.

700 artykułów online
11 lat doświadczenia
Dostęp online i offline
70 numerów archiwalnych
5 filmów szkoleniowych
50 autorów – specjalistów
Forum Logopedy • Prenumerata już od 399 zł/rok

Przypisy

    Prof. zw. dr hab., kierownik Zakładu Patologii i Rehabilitacji Mowy Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Założył Fundację „Orator”, która działała w latach 1991–2014. Był przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Logopedycznego (1990–1993). Jest autorem wielu monografii na temat różnych zaburzeń mowy (głównie psychogennych), wydanych w języku polskim i angielskim. Opracował oraz wdrożył pierwsze polskie testy rozwoju językowego. Jest szczególnie zainteresowany umacnianiem logopedy w roli diagnosty.
    POZNAJ PUBLIKACJE Z NASZEJ KSIĘGARNI