Rodzaje błędów językowych

Podstawowy podział błędów językowych

Wszystkie błędy związane z posługiwaniem się językiem należy podzielić na zewnątrzjęzykowe i wewnątrzjęzykowe. Błędy zewnątrzjęzykowe to błędy zapisu: ortograficzne i interpunkcyjne. Choć są one związane z językiem, nie naruszają zasad ani reguł wewnątrzjęzykowych. Natomiast błędy wewnątrz-

językowe można dalej podzielić na błędy systemowe (językowe) i błędy użycia, czyli stylistyczne. W obrębie błędów językowych mieszczą się błędy gramatyczne, leksykalne i fonetyczne.

Rodzaje błędów systemowych

Błędy fleksyjne mogą polegać na:

• wyborze niewłaściwej postaci wyrazu, np. *widnokręg zam. widnokrąg, *brzytew zam. brzytwa, *ten kontrol zam. ta kontrola, *wziąść zam. wziąć, *szklanny zam. szklany, *dokonywujący zam. dokonujący,
• wyborze niewłaściwego wzorca odmiany, np. *zaoram
• zam. zaorzę, *tego zgorzela zam. tej zgorzeli, *bardziej wysoki zam. wyższy,
• wyborze niewłaściwej postaci tematu fleksyjnego,
• np. *przyjacielom zam. przyjaciołom, *o aniole zam. *o aniele, *kopła zam. kopnęła,
• wyborze niewłaściwej końcówki fleksyjnej, np. *diabłowi
• zam. diabłu, *kapciów zam. kapci, *znamieniowi zam. znamieniu, *umią zam. umieją, *bystszy zam. bystrzejszy,
• nieodmienianiu wyrazu mającego swój wzorzec deklinacyjny, np. *z Aleksandrem Fredro zam. z Aleksandrem Fredrą, *jadę do Manchester zam. jadę do Manchesteru,
• odmianie wyrazu, któremu nie można przypisać wzorca odmiany, np. *wypić kubek kakaa zam. kakao.

Błędy składniowe polegają na wyborze niewłaściwego wzorca składniowego, czyli niewłaściwego łączenia form wyrazowych w jednostki tekstu. Mogą to być:

• błędy w zakresie związku zgody, np. *do pokoju wszedł Adam i Grzegorz, zam. do pokoju weszli Adam i Grzegorz, *pies i Zuzia wbiegły na podwórko zam. pies i Zuzia wbiegli na podwórko, *przyszło czterdzieści trzy osoby zam. przyszły czterdzieści trzy osoby,
• błędy w zakresie związku rządu, np. *używać dobrą szminkę zam. uż...