Praca z dzieckiem z uszkodzonym narządem słuchu

Od dawna było wiadomo, że to nie słowo stanowi punkt startowy dla nabywania mowy i języka, ale umiejętność różnicowania słuchowego przez niemowlę. (Grimm 1995)

Przekazywanie i przetwarzanie znajdujących się wokół nas dźwięków odbywa się w kolejnych częściach narządu słuchu: uchu zewnętrznym, środkowym, wewnętrznym, a także w ośrodkowym układzie nerwowym. Dzięki temu bodźce akustyczne mogą być przez nas nie tylko odebrane, ale też odpowiednio zinterpretowane.

W okresie prenatalnym narząd słuchu – ucho kształtuje się bardzo wcześnie, a po urodzeniu jest całkowicie dostosowane do funkcjonowania i spełniania swojej funkcji. Między czwartym a piątym miesiącem życia płodowego dziecko zaczyna reagować na bodźce akustyczne. Odbiera ono charakterystyczne cechy dźwięków na drodze poza akustycznej (melodię, akcent, rytm i natężenie dźwięków). W ten sposób przyswaja sobie cechy prozodyczne mowy. Pierwszymi zjawiskami, które płód odbiera i rejestruje w swej pamięci, są zjawiska rytmiczne: dzięki zmysłowi równowagi czteromiesięczny płód odczuwa rytm kolebania w czasie chodu matki, a siedmiomiesięczny płód już słuchowo uczy się rytmu bicia serca matki. Płód zaczyna słyszeć od 24. tygodnia życia płodowego. W okresie prenatalnym następuje również intensywny rozwój słuchu, który w chwili narodzin dziecka jest już zakończony. Szybko rozróżnia głosy, muzykę czy inne dochodzące z zewnątrz dźwięki i reaguje na nie. Dzięki temu już w życiu płodowym dziecko przyswaja sobie cechy języka rodzimego. Dziecko rejestruje w swej pamięci głos matki już w życiu płodowym. Dzięki temu dziecko, rodząc się, mimo że nie ma pojęcia o mówieniu – doskonale potrafi rozpoznać dźwięki mowy jako coś znanego i pozytywnie na nie reagować. Takie podejście do nauki mówienia wskazuje na konieczność rozmowy, komunikacji oraz stosowania haptonomii wo...