Karty oceny logopedycznej dziecka (KOLD) – narzędzie do diagnozy mowy dzieci w wieku od 1. miesiąca do końca 9. roku życia

Dostępne narzędzia diagnostyczne

Dostępne kwestionariusze i nieliczne testy logopedyczne oceniają mowę dzieci w wybranych kategoriach wiekowych i obszarach mowy, natomiast brakuje narzędzia ujednoliconego, wskazującego na rozwojowy charakter mowy (od urodzenia do ukończenia procesu nabywania języka). Ponadto większość narzędzi przeznaczona jest do badania artykulacji – bez uwzględnienia pozostałych aspektów języka. 

Tylko nieliczne narzędzia, którymi posługują się logopedzi, są testami. W przypadku braku standaryzacji interpretacja otrzymanych wyników zależy od doświadczenia i umiejętności diagnostycznych osób badających. Bardzo często zdarza się też, że logopedzi samodzielnie tworzą własne karty logopedyczne. Takie sytuacje nierzadko można zaobserwować nawet w obrębie jednej placówki, gdy każdy ze specjalistów posługuje się innym, opracowanym przez siebie narzędziem. Jakość merytoryczna takich narzędzi często jest bardzo wysoka, jednak tak opracowane kwestionariusze nie spełniają kryterium porównywalności wyników. Ponadto narzędzia opracowane indywidualnie przez logopedów nie posiadają wystandaryzowanych pomocy do badania dziecka ani ujednoliconego materiału leksykalnego.

Opracowanie wystandaryzowanego narzędzia umożliwiającego ocenę rozwoju mowy i posiadającego odpowiedni dobór pomocy do badań powinno ułatwić pracę logopedom w podjęciu decyzji dotyczącej diagnozy dziecka.

Teoretyczne podstawy kart oceny logopedycznej dziecka 

W literaturze omówiono kilka podziałów wyodrębniających stadia rozwojowe mowy. W logopedii najczęściej przytaczany jest podział Leona Kaczmarka, w którym badacz wyróżnił okres melodii, wyrazu, zdania i swoistej wymowy dziecięcej. Z perspektywy lingwistycznej można wskazać okres przedjęzykowy i językowy. Inny podział ma związek z wiekiem chronologicznym dziecka – obejmuje on...