Metoda wystukiwania sylab
Skuteczny program terapeutyczny w walce z jąkaniem

Metoda wystukiwania sylab składa się z kilku elementów i dlatego jest metodą, a nie techniką. Program opracowany z wykorzystaniem tej metody składa się z kilku technik, które stanowią zintegrowaną całość. Oto najważniejsze:

• wystukiwanie sylab z zachowaniem cech prozodycznych wypowiedzi (z wyjątkiem tempa mówienia, które jest wolniejsze),
• przygotowanie treści wypowiedzi w trakcie nabierania powietrza (wdechu),
• wykształtowanie (wyrobienie) nawyku nabierania powietrza przed wypowiedzią i w trakcie wypowiedzi,
• uczenie odroczenia,
• uczenie hamowania.

Ćwiczenia w oddychaniu i wymawianiu głosek 

Ćwiczenie 1
Pracujemy na samogłoskach wymawianych w określonej (ustalonej) kolejności: a o e u i y.

• Samogłoski wymawiamy legato; kolejne dźwięki są wypowiadane płynnie, bez najmniejszych przerw.
• Wymowie każdej samogłoski towarzyszy lekkie uderzenie otwartą dłonią dominującej ręki w udo.

W terapii zorganizowanej w Specjalistycznej Poradni  Psychologiczno-Pedagogicznej TOP opiekunowie uczestniczą w zajęciach grupowych dla dzieci w wieku od 4 do 9 czy 10 lat (III kl. szkoły podstawowej). Ustalamy, że opiekunowie wspomagają logopedów i powoli stają się terapeutami swoich dzieci. Potem próbujemy monitorować tę współpracę.

• Wymawiane samogłoski przeciągamy.
• Czas przeciągania może być różny. Chodzi o to, aby pacjent zdobył przekonanie, że kontroluje tempo wymawiania.
• Całą grupę wymawiamy na jednym wydechu.
• Zaznaczamy słowami lub ruchem ręki moment wdechu, który powinien być wykonany przed rozpoczęciem wymawiania pierwszej samogłoski.

Do samogłosek dodajemy kolejno spółgłoski:

• ha ho he hu hi hy
• ma mo me mu mi my
• na no ne nu ni ny
• wa wo we wu wi wy
• fa fo fe fu fi fy
• la lo le lu li
• ra ro re ru ry
• pa po pe pu pi py
• ba bo be bu bi by
• ta to te tu ti ty
• da do de du di dy
• ka ko ke ku ki ky
• ga go ge gu gi gy
• sia sio się siu si
• cia cio cie ciu ci
• zio zie zie ziu zi
• dzia dzio dzie dziu dzi
• sa so se su si sy
• ca co ce cu ci cy
• za zo ze zu zi zy
• dza dzo dze dzu dzi dzy

Spółgłoska występuje między dwoma takimi samymi samogłoskami:

• aha oho ehe uhu ihi yhy
• ama omo eme umu imi ymy
• ana ono ene unu ini yny
• apa opo epe upu ipi ypy
• aba obo ebe ubu ibi yby
• ata oto ete utu iti yty
• ada odo ede udu idi ydy
• aka oko eke uku iki yky
• aga ogo ege ugu igi ygy
• asia osio esie usiu isi 
• asa oso ese usu isi ysy
• asza oszo esze uszu yszy

Tym razem pracujemy na grupach spółgłoskowych:

• mna mno mne mnu mni mny
• pta pto pte ptu pti pty
• bda bdo bde bdu bdi bdy
• tka tko tke tku tki tky
• pta pto pte ptu pti pty
• kta kto kte ktu kti kty
• gda gdo gde gdu gdi gdy

Można grupę spółgłoskową umieścić pomiędzy dwiema takimi samymi samogłoskami:

• abda obdo ebde ubdu ibdi ybdy
• apta opto epte uptu ipti ypty
• adga odgo edge udgu idgi ydgy
• awda owdo ewde uwdu iwdi ywdy
• atka otko etke utku itki ytky

Można ćwiczyć jednocześnie na dwóch spółgłoskach:

• hama homo heme humu himi hymy

a nawet trzech:

• badaga bodogo bedege budugu bidigi bydygy

Ćwiczenie 2

Następna grupa ćwiczeń to różnego rodzaju wyliczanki. Można zacząć od liczenia. Zmieniamy zasadę związaną z oddychaniem. 
Zadanie wykonujemy na dwóch wydechach:

• Wdech: jeden dwa trzy cztery pięć
• Wdech: sześć siedem osiem dziewięć dziesięć

a nawet na trzech wydechach:

• Wdech: jedenaście, dwanaście, trzynaście, czternaście
• Wdech: piętnaście, szesnaście, siedemnaście
• Wdech: osiemnaście, dziewiętnaście, dwadzieścia

Ćwiczenie 3

Prowadzący czyta lub mówi jeden wers wiersza, a pacjenci po kolei go powtarzają. Wers zostaje powtórzony na jednym wydechu z wystukiwaniem sylab, z zachowaniem cech prozodycznych wypowiedzi.

Ćwiczenie 4

Prowadzący czyta tekst, np. baśń, dzieląc na krótkie frazy. Pacjenci powtarzają frazy na jednym wydechu, nabrawszy poprzednio powietrza.

Ćwiczenie 5

Prowadzący zadaje pytania do przecz...