Metoda wystukiwania sylab należy do grupy metod nazywanych „wsparcie gestem”, ponieważ ważną rolę odgrywa w niej właśnie gest. Jednocześnie zalicza się ją do metod określanych jako „spowolniające mowę”, gdyż wymaga zwolnienia tempa mówienia.
Metoda wystukiwania sylab składa się z kilku elementów i dlatego jest metodą, a nie techniką. Program opracowany z wykorzystaniem tej metody składa się z kilku technik, które stanowią zintegrowaną całość. Oto najważniejsze:
POLECAMY
- wystukiwanie sylab z zachowaniem cech prozodycznych wypowiedzi (z wyjątkiem tempa mówienia, które jest wolniejsze),
- przygotowanie treści wypowiedzi w trakcie nabierania powietrza (wdechu),
- wykształtowanie (wyrobienie) nawyku nabierania powietrza przed wypowiedzią i w trakcie wypowiedzi,
- uczenie odroczenia,
- uczenie hamowania.
Ćwiczenia w oddychaniu i wymawianiu głosek
Ćwiczenie 1
Pracujemy na samogłoskach wymawianych w określonej (ustalonej) kolejności: a o e u i y.
- Samogłoski wymawiamy legato; kolejne dźwięki są wypowiadane płynnie, bez najmniejszych przerw.
- Wymowie każdej samogłoski towarzyszy lekkie uderzenie otwartą dłonią dominującej ręki w udo.
W terapii zorganizowanej w Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej TOP opiekunowie uczestniczą w zajęciach grupowych dla dzieci w wieku od 4 do 9 czy 10 lat (III kl. szkoły podstawowej). Ustalamy, że opiekunowie wspomagają logopedów i powoli stają się terapeutami swoich dzieci. Potem próbujemy monitorować tę współpracę.
- Wymawiane samogłoski przeciągamy.
- Czas przeciągania może być różny. Chodzi o to, aby pacjent zdobył przekonanie, że kontroluje tempo wymawiania.
- Całą grupę wymawiamy na jednym wydechu.
- Zaznaczamy słowami lub ruchem ręki moment wdechu, który powinien być wykonany przed rozpoczęciem wymawiania pierwszej samogłoski.
Do samogłosek dodajemy kolejno spółgłoski:
- ha ho he hu hi hy
- ma mo me mu mi my
- na no ne nu ni ny
- wa wo we wu wi wy
- fa fo fe fu fi fy
- la lo le lu li
- ra ro re ru ry
- pa po pe pu pi py
- ba bo be bu bi by
- ta to te tu ti ty
- da do de du di dy
- ka ko ke ku ki ky
- ga go ge gu gi gy
- sia sio się siu si
- cia cio cie ciu ci
- zio zie zie ziu zi
- dzia dzio dzie dziu dzi
- sa so se su si sy
- ca co ce cu ci cy
- za zo ze zu zi zy
- dza dzo dze dzu dzi dzy
Spółgłoska występuje między dwoma takimi samymi samogłoskami:
- aha oho ehe uhu ihi yhy
- ama omo eme umu imi ymy
- ana ono ene unu ini yny
- apa opo epe upu ipi ypy
- aba obo ebe ubu ibi yby
- ata oto ete utu iti yty
- ada odo ede udu idi ydy
- aka oko eke uku iki yky
- aga ogo ege ugu igi ygy
- asia osio esie usiu isi
- asa oso ese usu isi ysy
- asza oszo esze uszu yszy
Tym razem pracujemy na grupach spółgłoskowych:
- mna mno mne mnu mni mny
- pta pto pte ptu pti pty
- bda bdo bde bdu bdi bdy
- tka tko tke tku tki tky
- pta pto pte ptu pti pty
- kta kto kte ktu kti kty
- gda gdo gde gdu gdi gdy
Można grupę spółgłoskową umieścić pomiędzy dwiema takimi samymi samogłoskami:
- abda obdo ebde ubdu ibdi ybdy
- apta opto epte uptu ipti ypty
- adga odgo edge udgu idgi ydgy
- awda owdo ewde uwdu iwdi ywdy
- atka otko etke utku itki ytky
Można ćwiczyć jednocześnie na dwóch spółgłoskach:
- hama homo heme humu himi hymy
a nawet trzech:
- badaga bodogo bedege budugu bidigi bydygy
Ćwiczenie 2
Następna grupa ćwiczeń to różnego rodzaju wyliczanki. Można zacząć od liczenia. Zmieniamy zasadę związaną z oddychaniem.
Zadanie wykonujemy na dwóch wydechach:
- Wdech: jeden dwa trzy cztery pięć
- Wdech: sześć siedem osiem dziewięć dziesięć
a nawet na trzech wydechach:
- Wdech: jedenaście, dwanaście, trzynaście, czternaście
- Wdech: piętnaście, szesnaście, siedemnaście
- Wdech: osiemnaście, dziewiętnaście, dwadzieścia
Ćwiczenie 3
Prowadzący czyta lub mówi jeden wers wiersza, a pacjenci po kolei go powtarzają. Wers zostaje powtórzony na jednym wydechu z wystukiwaniem sylab, z zachowaniem cech prozodycznych wypowiedzi.
Ćwiczenie 4
Prowadzący czyta tekst, np. baśń, dzieląc na krótkie frazy. Pacjenci powtarzają frazy na jednym wydechu, nabrawszy poprzednio powietrza.
Ćwiczenie 5
Prowadzący zadaje pytania do przecz...
Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów
- 6 wydań magazynu "Forum Logopedy"
- Dostęp do wszystkich archiwalnych artykułów w wersji online
- Możliwość pobrania materiałów dodatkowych
- ...i wiele więcej!