Metoda werbo-tonalna w terapii logopedycznej

Założenia i cele metody werbo-tonalnej

U podstaw metody¹ leży przekonanie, że język ewoluuje z mowy rozumianej jako zjawisko społeczne. Mówimy wówczas, gdy chcemy coś wyrazić lub zareagować na jakieś zdarzenie. W tym sensie mowa jest przekazywana za pomocą środków nie tylko lingwistycznych, ale również paralingwistycznych, zawartych w rytmie, intonacji, głośności, tempie, pauzach, napięciu ciała czy gestach mówcy. Każdy człowiek jest zarazem nadawcą i odbiorcą mowy i, co najważniejsze, informacje słuchowe i wzrokowe zawarte w jego komunikatach świadczą o tym, jak on sam odbiera mowę. Jeżeli jego percepcja zmienia się, zmieni się również produkcja mowy. Z kolei jeżeli korygujemy jego mowę, korygujemy zarazem jego percepcję. Szczególnie ważne dla omawianego podejścia jest wykorzystanie aktywności motorycznej dzieci oraz pobudzanie czucia za pomocą stymulacji wibracyjno-dotykowej w celu rozwijania odpowiednich umiejętności słuchowych i językowo-komunikacyjnych.

Procedury metody werbo-tonalnej wywodzą się z badań nad rozwojem języka u dzieci słyszących. Powstanie metody audio-wizualno-globalno-strukturalnej (metody AVGS, fr. Méthode Structuro-globale Audio-visuelle), określanej później jako metoda werbo-tonalna² to 1954 r., kiedy Petar Guberina³ wygłosił w Paryżu pierwszy wykład o założeniach teoretycznych systemu, który początkowo dotyczył procedury nauki języków obcych. W 1961 r. w Zagrzebiu założył Centrum Rehabilitacji Słuchu i Mowy, które od 1994 roku funkcjonuje pod pełną nazwą: Poliklinika Rehabilitacji Słuchu i Mowy SUVAG (SUVAG jest akronimem francuskiej nazwy metody⁴ Système Universel Verbo-tonal d’Audition Guberina).
Petar Guberina, twórca metody,  już w swoich najwcześniejszych pracach podkreślał ogromną wagę rytmu i intonacji w produkcji i percepcji mowy, zwracając uwagę na to, że za ich przenoszenie są odpowiedzialne niskie częstotliwości. We wczesnych latach 50. swoje obserwacje zastosował w rehabilitacji dzieci z uszkodzonym narządem słuchu, odbierających tylko niskie częstotliwości. Zauważył, iż mózg funkcjonuje lepiej wówczas, gdy odbiera bodźce słuchowe, na które ucho jest najwrażliwsze. Optymalne pole słuchowe (ang. optimal field of hearing) to zakres częstotliwości i natężeń najlepiej odbieranych przez pacjenta. Poprzez odpowiednie ćwiczenia słuchowe można opanować dys...