Rola rodzica w procesie Stymulacji mowy dziecka z ORM

Komunikacja werbalna a wiek dziecka

W polskim środowisku logopedycznym istnieje wiele koncepcji opisujących opóźniony rozwój mowy. Często mają one charakter autorski; Zalewska 1998; Jastrzębowska, Pelc-Pękala 1999; Zaleski 2002; Emiluta-Rozya 2007). W poniższym artykule odwołuję się do definicji sformułowanych przez Danutę Emilutę-Rozyę. Według tej autorki, opóźniony rozwój mowy nie oznacza konkretnej jednostki logopedycznej, lecz określa pewien ogólny stan funkcjonowania komunikacji werbalnej, w którym dziecko o prawidłowym słuchu fizycznym i rozwoju psychomotorycznym w danym wieku nie posługuje się mową w stopniu uznanym za właściwy dla tego wieku, ale jednocześnie nie rejestruje się w nim głębokich nieprawidłowości (Emiluta-Rozya 2007, s. 58). Jest to więc rozwój odróżniający się od normatywnego przede wszystkim przesuniętym w czasie, późniejszym nabywaniem przez dziecko poszczególnych umiejętności językowych. Te spostrzegane we wczesnych etapach rozwoju mowy różnice stopniowo ustępują i w pewnym momencie poziom umiejętności językowego porozumiewania dziecka wyrównuje się do poziomu rówieśników. Osiągnięcie tego poziomu, a także brak w rozwoju objawów znacznych nieprawidłowości odróżnia z kolei stan opóźnionego od zaburzonego rozwoju mowy (Emiluta-Rozya 2007, s. 58). W ogólnym stanie opóźnionego rozwoju mowy D. Emiluta-Rozya wyróżnia dwie formy diagnostyczne: proste opóźnienie rozwoju mowy i opóźnienie rozwoju mowy. Różnią się one od siebie: uwarunkowaniem, stopniem nasilenia objawów oraz dynamiką następujących zmian w rozwoju (Emiluta-Rozya 2007).

Sprawdź jak ważna jest mowa w życiu dziecka. Przeczytaj jakie są etapy, uwarunkowania i zagrożenia rozwoju mowy.

Diagnoza logopoedyczna

Współcześnie uważa się, że nie należy czekać na samoistne wyrównanie się u dziecka stanu opóźnionego rozwoju mowy (Emiluta-Rozya 2007; Smoczyńska 2012). Do podjęcia oddziaływań usprawniających przekonują przede wszystkim wyniki badań przeprowadzonych przez M. Smoczyńską. Okazało się bowiem, że tylko niewielka część dzieci, u których stwierdzono w wieku 2 lat opóźniony rozwój mowy, rzeczywiście opanowała umiejętność posługiwania się mową i językiem na poziomie rówieśników w wieku ok. 5–6 lat. Grupa ta stanowiła zaledwie ok. 15–25%, natomiast w grupie aż 30–50% dzieci opóźnienie wciąż było widoczne i nie nastąpiło oczekiwane wyrównanie (Smoczyńska 2012). Wiele doniesień z praktyki logopedycznej oraz nauczania w...