Praca i rola koordynatora w terapii mutyzmu wybiórczego

Kto może zostać koordynatorem?

Terapia mutyzmu wybiórczego polega często na połączeniu sił i zaangażowaniu wielu osób. Żeby przyniosła zamierzone efekty, musi zostać spełnionych wiele istotnych warunków. Najważniejszym z nich jest usunięcie wszelkich czynników podtrzymujących lęk przed mówieniem. Nie wolno również w żaden sposób naciskać na to, by osoba dotknięta mutyzmem wybiórczym odezwała się do nas, kiedy jeszcze nie jest na to gotowa. Kluczowe jest także umiejętne zastosowanie metod i technik pracy, które służą redukcji lęku. Na co dzień o właściwą pracę nad mutyzmem wybiórczym powinien zadbać rodzic, natomiast w placówce rolę tę przejmuje koordynator.

Według Maggie Johnson oraz Alison Wintgens (2018) termin „koordynator” (ang. keyworker) oznacza osobę dorosłą, której wyznaczono zadanie regularnego wspierania dziecka oraz przeprowadzenia programu torującego swobodną mowę. Koordynator stara się zostać dla dziecka partnerem rozmowy, a następnie pomaga mu generalizować mowę na innych ludzi i inne miejsca. Stopniowo buduje jego pewność siebie, jeśli chodzi o reagowanie na wypowiedzi innych oraz prowadzenie rozmowy.

Wyznaczoną osobą może być zatem specjalista – terapeuta, logopeda, pedagog, psycholog lub wychowawca, nauczyciel współorganizujący proces kształcenia czy nauczyciel przedmiotu – jednym słowem każdy, kto nawiąże z dzieckiem pozytywną relację. Zajęcia z koordynatorem w placówce powinny odbywać się co najmniej 3 razy w tygodniu i trwać ok. 15–20 min. Dzięki takiej częstotliwości spotkań dziecko ma szansę systematycznie podejmować pracę nad lękiem i stawiać czoła kolejnym wyzwaniom.

Studium przypadku

Dziewczynka, którą skierowano 6 lat temu do mnie w ramach zajęć terapii pedagogicznej, przez cały poprzedni rok szkolny nie odezwała się ani słowem ani do dzieci, ani do wychowawcy. W związku z tym kadra zadecydowała, że nie nabyła ona gotowości szkolnej i powinna jeszcze raz powtórzyć zerówkę. W tym czasie w Polsce wiedza na temat mutyzmu wybiórczego raczkowała. Postanowiłam zatem zdać się na intuicję i skupić na nawiązaniu bliskiej relacji z dziewczynką. Udałam się wówczas na obserwację do jej klasy i zabrałam ze sobą wielką maskotk...