Nadwrażliwość oralna jako komponenta zaburzeń w obrębie kompleksu ustno-twarzowego. Wsparcie w procesie leczenia ortodontycznego – studium przypadku

Unikanie pokarmów o określonej fakturze, konsystencji i temperaturze, uporczywe krztuszenie się pokarmem, nadreaktywny odruch wymiotny, trudności z odgryzaniem, gryzieniem i żuciem, protest podczas zabiegów higienicznych: mycia twarzy i zębów, niechęć do stymulacji zewnątrz- i wewnątrzustnych, lęk przed wizytą w gabinecie stomatologicznym – to jedne z wielu charakterystycznych cech wskazujących na nadwrażliwość w obszarze ustno-twarzowym. 
Nadwrażliwość oralna u dziecka, czyli taka, która dotyczy jamy ustnej, stanowi nie lada wyzwanie zarówno dla rodzica, jak i specjalisty pracującego w tym obszarze ciała, m.in. logopedy i stomatologa. Rodzic podejmuje zazwyczaj wiele prób zachęcenia (nierzadko też zmuszania) dziecka do umycia zębów czy spróbowania pokarmu o dotychczas nieakceptowanej strukturze bądź konsystencji. Ostatecznie – bez znalezienia podłoża występujących trudności i podjęcia próby jego zniwelowania – często przynosi to odwrotny rezultat w postaci nasilenia frustracji i lęku u dziecka. Ocena strukturalno-czynnościowa kompleksu ustno-twarzowego u dzieci z nadwrażliwością w obrębie orofacjum, z perspektywy zarówno logopedy, jak i stomatologa, wymaga od specjalisty holistycznego spojrzenia i multidyscyplinarnego podejścia. Reakcje dzieci z obronnością dotykową są różne i zależą od wielu aspektów, m.in. od dotychczasowych doświadczeń, temperamentu czy stopnia nasilenia dyskomfortu podczas dotyku. 

Obronność dotykowa w kontekście zaburzeń integracji sensorycznej

Układ dotykowy jest najwcześniej rozwijającym się i dojrzewającym układem zmysłowym (sensorycznym). System wrażeń dotykowych umożliwia rozpoznawanie i identyfikowanie wrażeń czuciowych oraz pozwala na budowanie schematu ciała. Ma również znaczący wpływ w kształtowaniu się poczucia bezpieczeństwa, równowagi emocjonalnej, koncentracji uwagi oraz rozwoju funkcji układu ruchowego. Skóra pełni funkcję podstawowej bariery ochronnej organów wewnętrznych, ale stanowi też ogromny obszar, na którym umieszczone są liczne receptory czuciowe (Grzybowska 2013). Chcąc wyjaśnić, czym jest obronność dotykowa i jak plasuje się w zaburzeniach integracji sensorycznej, muszę zwró...