Jąkanie u dzieci w wieku przedszkolnym

Jąkanie jest zjawiskiem złożonym, mającym zróżnicowaną postać, biorąc pod uwagę zarówno przyczyny powstania, jak i jego przebieg. Niezależnie od podejścia, w terapii jąkania wczesnodziecięcego dominuje obecnie przekonanie, iż diagnozę u małych dzieci należy rozumieć bardzo szeroko. Powinna ona objąć zarówno samo dziecko, jego rozwój, mocne i słabe strony, objawy główne i towarzyszące niepłynności w mowie dziecka, jak i jego otoczenie – reakcje rodziców, relacje panujące w rodzinie itp. Ważny jest także stosunek dziecka do własnej mowy. Jąkanie zazwyczaj nie jest zjawiskiem izolowanym, nakłada się na inne trudności, charakterystyczne dla wieku dziecięcego, i jeśli chcemy, by dziecko odnosiło sukcesy w komunikacji językowej, powinniśmy ująć w diagnozie jak najwięcej czynników istotnych dla owej komunikacji.

Pierwsze oznaki jąkania

Niepłynność w mowie dziecka bywa zauważana nie tylko przez rodziców, ale także przez wychowawców przedszkolnych czy pediatrów. Warto poinformować więc pediatrę o istnieniu praktycznego narzędzia, stanowiącego pomoc w podjęciu decyzji o skierowaniu dziecka do logopedy. Jest to lista kontrolna dla lekarzy, zamieszczona w publikacji „Dziecko, które się jąka. informacje dla pediatry” (Guitar, Conture, 2012). Nauczyciele mają możliwość skorzystania z publikacji: „Jak mówić w szkole o jąkaniu? Podręcznik dla nauczycieli i logopedów” (Scott L., Guitar C., 2012), gdzie znajdą Listę kontrolną dla nauczycieli. Nauczyciele przedszkola oraz nauczania wczesnoszkolnego mogą ponadto skorzystać z pozycji: Kto-kto-kto robi hu-hu-hu? (Schneider 2014), by z jej pomocą poruszyć temat jąkania w grupie, ułatwiając tym samym funkcjonowanie społeczne dziecka z niepłynnością, zanim jeszcze zapadnie decyzja o podjęciu terapii. 

Zadaniem logopedy jest rozstrzygnąć, czy niepłynności w mowie dziecka mają charakter niepłynności zwykłych, czy też jest to jąkanie. Należy także odróżnić jąkanie m.in. od niepłynności spowodowanej porozumiewaniem się więc...