Bajki samograjki

Słuchowiska i audiobooki jako pomoc dydaktyczna

Słuchowiska i audiobooki bywają tworzone specjalnie na potrzeby dydaktyczne w celu kształtowania odpowiednich umiejętności i przekazywania określonej wiedzy. Przydatność tak przygotowanych książek mówionych została zauważona również w logopedii – (por. audiobook logopedyczny z wierszami Małgorzaty Strzałkowskiej w wyborze i opracowaniu dokonanym pod potrzeby treningu mowy (Strzałkowska [bdw]), słuchowiska logopedyczne do ćwiczeń słuchowych, [Osowicka-Kondratowicz, w druku]). Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że wartość logopedyczną mają nie tylko skrojone celowo pod potrzeby treningu słuchu i mowy audiobooki czy słuchowiska logopedyczne, ale również „zwykłe” słuchowiska i książki do słuchania. 

Walory logopedyczne utworów audialnych

Podobnie jak tradycyjna lektura, słuchanie słuchowisk i audiobooków poszerza zasób słownictwa, kształtuje język, zainteresowania, zmusza do myślenia, pobudza wyobraźnię, powoduje przeżywanie słuchanych treści i rozwija kompetencję kulturową dzięki zwiększaniu wiedzy o świecie. Wszystko to jest istotne w procesie rozwoju językowego.  

Z perspektywy logopedii szczególnie istotne jest to, że zarówno książki mówione, jak i słuchowiska, jako swoisty rodzaj sztuki w sposób szczególny, oddziałują na zmysł słuchu. Ich tworzywem jest bowiem wyłącznie głos ludzki, a w wypadku słuchowisk (oraz tzw. audiobooków 3D) – również muzyka i różne efekty akustyczne. Głosy, wyciszenie, cisza, muzyka, piosenka, przeróżne odgłosy i dźwięki, w tym imitujące tzw. prawdziwe życie, efekty akustyczne, gesty foniczne¹ – to najbardziej charakterystyczne cechy słuchowiska (Pleszkun-Olejniczakowa 2012). Dzięki nim słuchowisko, pomimo swojej awizualności, odznacza się wysokim stopniem sugestywności i w niezwykły sposób pobudza wyobraźnię².

Brak obrazu stanowi definicyjną cechę słuchowisk i audiobooków. Pozwala to odbiorcy z jednej strony skupić się wyłącznie na sferze audialnej, na brzmieniu słów, melodii mowy, na odgłosach i efektach akustycznych oraz na gestach fonicznych, charakterystycznych dla tej formy artystycznego przekazu, z drugiej strony zaś – sprawdza umiejętność słuchania i ją kształtuje...