Z dziećmi w rytmie oddechu Wykorzystanie metody Butejki w diagnozie i terapii logopedycznej

Zaburzenia funkcji oddychania, szczególnie przewlekłe oddychanie przez usta, są jednym z częstych elementów towarzyszących problemom logopedycznym. Niewłaściwy tor oddechowy wpływa bowiem negatywnie na rozwój narządów artykulacyjnych, twarzoczaszkę, fonację, jakość głosu, a także na pozycję spoczynkową języka i zgryz. W odpowiedzi na te trudności logopedzi coraz częściej sięgają po techniki wspomagające terapię, w tym metody oddechowe. Jedną z nich jest metoda Butejki – pierwotnie opracowana w celu leczenia astmy i hiperwentylacji, dziś zyskująca popularność także w terapii dzieci i dorosłych z zaburzeniami miofunkcjonalnymi.
Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie metody Butejki w praktyce oraz refleksja nad możliwościami jej bezpiecznego zastosowania w logopedii.

Czym jest metoda Butejki?

Metoda Butejki została opracowana w Rosji w latach 50. XX w. przez Konstantyna Butejkę, który jako młody lekarz, zauważył u swoich pacjentów zależność między pogorszeniem stanu zdrowia a zmianą jakości oddychania. Zauważalne stały się coraz wyraźniejsze ruchy oddechowe klatki piersiowej i brzucha, sam oddech stawał się szybszy i głośniejszy. Ponadto pacjenci zaczynali wzdychać i oddychać ustami. Butejko zaczął się zastanawiać nad tym, czy ciężki oddech przyczyniał się do choroby, czy to choroba wywoływała ciężki oddech u pacjenta. Zainspirowany obserwacją oddechu, zaczął walczyć z własną chorobą i w 1952 r. zdołał obniżyć swoje ciśnienie krwi przez zmniejszanie oddechu w kierunku normy 
(McKeown 2020, s. 77).
Główne założenia metody:
•        oddychaj lekko, dzięki czemu możesz zredukować zadyszkę, wyregulować oddech, zadbać o spokój umysłu i lepsze skupienie, zmniejszyć podciśnienie w górnych drogach oddechowych w trakcie spania,
•        oddychaj powoli, pozwoli to na stymulowanie nerwu błędnego, poprawi rytm serca, zoptymalizuje równowagę między układem współczulnym a przywspółczulnym,
•        oddychaj cicho,
•        oddychaj nosem, to naturalny, zdrowy oddech, wspomagający prawidłowy rozwój dróg oddechowych, twarzoczaszki, postawy ciała i zgryzu,
•        dbaj o lepszy sen, pamiętaj, by odstawić na dwie godziny przed spaniem urządzenia emitujące niebieskie światło, zjeść lekką kolację, wyciszyć umysł, codziennie ćwicz,
•        stwórz brak powietrza,
•        pamiętaj o przeponie, oddychanie przeponowe stymuluje nerw błędny, powodując relaksację oraz lepszą perystaltykę jelit,
•        pamiętaj o prawidłowej pozycji spoczynkowej języka, modeluje to bowiem kształt podniebienia twardego, wpływając tym samym na normatywny rozwój szczęki oraz dróg oddechowych,
•        pamiętaj o prawidłowej post...