Standaryzowane narzędzia diagnozy logopedycznej na przykładzie Testu Rozwoju Językowego (TRJ)

Celem niniejszego artykułu jest podzielenie się uwagami na temat stosowania w praktyce Testu Rozwoju Językowego (Smoczyńska i in. 2015). Narzędzie to należy do grupy wystandaryzowanych i znormalizowanych testów diagnostycznych dostępnych dla logopedów. Mam nadzieję, że przydatne diagnostom okaże się też wskazanie zaktualizowanego katalogu wybranych narzędzi, które spełniają warunki psychometryczne oraz najczęściej były i są wykorzystywane przez logopedów zatrudnionych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Gabinety poradni psychologiczno-pedagogicznych, jako nieliczne z wielu różnorodnych miejsc zatrudnienia logopedów, spełniają kryteria wymagane do prowadzenia diagnozy logopedycznej. 

Test Rozwoju Językowego (TRJ)

Narzędzie to przeznaczone jest do prowadzenia diagnozy nie tylko przez logopedów, ale także przez psychologów, choć ci drudzy dysponują większym zasobem pomocy do diagnozy, zatem w mojej praktyce zawodowej nie spotkałam się z psychologami, którzy wybierają ten test, wykonując badania psychologiczne w warunkach poradnianych.
Dla logopedów TRJ okazał się przydatnym testem do przeprowadzenia indywidualnego badania. Zgodnie z procedurą, narzędziem tym można badać dzieci w przedziale wiekowym od 4 lat do 8 lat i 11 miesięcy. Czas wykonania testu wynosi od 40 do 60 minut. Test umożliwia pomiar kompetencji językowych, szczególnie bada poziom rozwoju językowego, umożliwia też diagnozę różnicową zaburzeń językowych, w tym (według autorów) specyficznego zaburzenia językowego – SLI według klasyfikacji medycznej ICD-10, które obecnie, zgodnie z ICD-11, nazwano rozwojowym zaburzeniem mowy (developmental language disorder, DLD) i usytuowano je w grupie zaburzeń neurorozwojowych (neurodevelopmental disorders) – rozwojowe zaburzenia mowy lub języka (developmental speech or language disorders).
W sytuacji stwierdzenia atypowego rozwoju językowego uzyskany profil językowy jest pomocny w opracowaniu programu terapii. Test składa się z sz...