Neurotypowy a zaburzony rozwój dzieci wychowywanych w dwujęzyczności

Zapraszamy również do przeczytania innego artykułu: Rodzaje błędów językowych

Dwujęzyczność jako wymówka

Wczesna diagnoza funkcji poznawczych dziecka wychowywanego w dwujęzyczności wciąż pozostaje kwestią kłopotliwą. Wynika to przede wszystkim z faktu indywidualnych różnic między dziećmi, szerokiej normy medycznej, braku jasno sprecyzowanych kryteriów diagnostycznych oraz wciąż niewystarczającej wiedzy specjalistów dotyczącej dwujęzyczności. Forsowany jest również pogląd, że osoba dwujęzyczna nie jest sumą dwóch osób jednojęzycznych, a tym samym niemożliwe staje się stosowanie założeń diagnostycznych opracowanych dla osób jednojęzycznych przy jednoczesnym braku takich wyznaczników dla dzieci dwujęzycznych. Wpływa to bardzo niekorzystnie na postępowanie diagnostyczne, które często albo w jego konsekwencji zostaje odroczone, albo wydana zostaje niewłaściwa opinia. Sytuacja dwujęzyczności bywa częstym wytłumaczeniem nieprawidłowości rozwojowych dziecka. Może to wynikać zarówno z niedostatecznej wiedzy na temat procesu akwizycji dwóch języków, jak i z próby uniknięcia konfrontacji z realnym problemem malucha. Tymczasem każdy dzień zwłoki opóźniający rozpoznanie kliniczne, a co za tym idzie – rozpoczęcie terapii zmniejsza szanse dziecka na powrót na właściwą ścieżkę rozwoju. Wychwycenie wczesnych symptomów zaburzeń umożliwia podjęcie szybkiej interwencji terapeutycznej, która może przynieść duże efekty naprawcze. Dlatego tak ważna jest wczesna diagnoza, szczególnie głębokich zaburzeń neurorozwojowych, gdzie czas odgrywa kluczową rolę.
Diagnoza dziecka wymaga podejścia holistycznego. Ocenie należy poddać nie tylko możliwości komunikacyjne dziecka, ale również dominację stronną, poziom rozwoju motorycznego oraz określonych funkcji poznawczych (szczególnie percepcji wzrokowej, słuchowej, czuciowej i pamięci). Rzetelne postępowanie diagnostyczne powinno zatem skutkować precyzyjnym opisem poszczególnych sprawności językowych oraz poziomu funkcji poznawczych. Wnikliwa diagnoza umożliwia bowiem zaprogramowanie silnie zindywidualizowanej, wymierzonej w deficyty rozwojowe dziecka terapii, która skutkować powinna zniwelowaniem braków w każdej stymulowanej sferze.

Diagnoza dzieci dwujęzycznych

Diagnoza dzieci dwujęzycznych powinna uwzględniać trzy etapy: badanie rozwoju komunikacji (mowy), badanie rozwoju języków oraz badanie użycia języków. Proces diagnostyczny rozpoczyna zatem ocena umiejętności, które dziecko przyswaja niezależnie od tego, j...