Możliwości terapii zaburzeń komunikacji u dzieci z niepełnosprawnością za pomocą metody integracji sensorycznej

Czym jest metoda integracji sensorycznej?

Integracja sensoryczna jest procesem neurologicznym organizującym wrażenia płynące z ciała i środowiska tak, by mogły być wykorzystane do celowego działania, czyli do reakcji adaptacyjnej. Opisany proces opiera się na realizowanym przez mózg rozpoznawaniu, segregowaniu i interpretacji bodźców, a następnie – na łączeniu ich ze sobą i wcześniejszymi doświadczeniami, by odpowiedzieć na wymagania płynące ze środowiska. Informacje te pochodzą z receptorów wzrokowych, słuchowych, przedsionkowych, czyli równoważnych, dotykowych, proprioceptywnych, węchowych i smakowych. Prawidłowo odbierane i przetwarzane informacje sensoryczne mogą być użyte do formułowania percepcji, planowania ruchu, napięcia mięśniowego, postawy, emocji, uczenia się i wielu innych procesów.

Objawy nieprawidłowego przetwarzania sensorycznego u dzieci z niepełnosprawnościami

Rodzaje zaburzeń integracji sensorycznej można zdefiniować ze względu na przyczyny ich powstawania jako pierwotne i wtórne. W pierwszej kategorii widoczne są nieprawidłowo funkcjonujące struktury anatomiczne, takie jak móżdżek, zwoje podstawy mózgu i dróg piramidowych, które przyczyniają się do tworzenia nieprawidłowych odpowiedzi ruchowych. Wtórne przyczyny to zbyt mała liczba doświadczeń motorycznych lub nieprawidłowy rozwój ruchowy. Podobnie odnieść się można do pozostałych zmysłów, gdy dziecko, wykazując się nieprawidłowym odbiorem informacji z pozostałych kanałów, reaguje nieadekwatnie na bodźce.

Zaburzenia sensoryczne u dzieci z porażeniem mózgowym

Bez względu na różnorodne objawy kliniczne czy uszkodzenia mózgu zaburzony zostaje modyfikacyjny i hamujący wpływ kory mózgowej i ośrodków podkorowych na pierwotne odruchowe wzorce ruchu i postawy. Obserwowane uszkodzenia móżdżku, zwojów podstawy mózgu i drogi piramidowej skutkują nieprawidłowym opracowywaniem informacji sensorycznych, co powoduje powstawanie nieprawidłowych odpowiedzi ruchowych. Na dodatek układ dotykowy, systemy przedsionkowy i proprioceptywny, postrzeganie wizualne i lateralizacja bardzo ściśle łączą się ze sobą, a zaburzenia w ich obrębie powodują wadliwy odbiór bodźców i nieprawidłowe postrzeganie otaczającego świata. Wywołują w efekcie nieprawidłowy obraz rzeczywistości i schematu własnego ciała. Nieprawidłowościom ruchowym towarzyszy niejednokrotnie opóźnienie rozwoju psychoruchowego, występowanie niedowładów kończyn, ruchów mimowolnych, nieprawidłowości o typie niezborności ruchów, zaburzenia zachowania, epilepsja, zaburzenia percepcji wzrokowej i słuchowej, różnego typu nieprawidłowości w rozwoju mowy itp. Skutkiem tego są zaburzenia w kształtowaniu się linii środkowej ciała oraz obustronnej koordynacji.

Zaburzenia przetwarzania sensorycznego u dzieci z autyzmem

Nieprawidłowości u dzieci z autyzmem obejmują: niezdarny język ciała, ograniczony zakres lub niewłaściwe stosowanie mimiki, szczególne, sztywne spojrze...