Komunikacja alternatywna i wspomagająca w terapii logopedycznej dzieci, młodzieży i osób dorosłych z niepełnosprawnością słuchową

Sposoby komunikowania się

W globalnym świecie dzięki nowoczesnej technologii ludzie mogą komunikować się za pomocą języka mówionego nie tylko w bezpośrednim kontakcie, ale w każdej sytuacji, czasie i miejscu. W codziennej komunikacji interpersonalnej porozumiewanie się uwzględnia wszystkie jej sposoby, tzn. mowę, pismo, język ciała, pantomimikę lub znaki manualne, obrazy. Ważny jest pragmatyczny wymiar przekazu informacji – wypowiedzi, jej skuteczność i zrozumiałość dla odbiorcy w celu realizowania określonego zamierzenia komunikacyjnego (Lechta 2011). Ma to swoje odzwierciedlenie w procesie kształtowania się mowy dziecka w sposób naturalny. Dziecko w trakcie rozwoju staje się członkiem zróżnicowanych przestrzeni społecznych – rodzinnych i pozarodzinnych, w których stosuje się wielość kodów werbalnych i niewerbalnych.

W codziennej komunikacji interpersonalnej porozumiewanie się uwzględnia wszystkie jej sposoby, tzn. mowę, pismo, język ciała, pantomimikę lub znaki manualne, obrazy.

Szansą dla osób z trudnościami w komunikowaniu się za pomocą mowy jest komunikacja alternatywna lub wspomagająca. Regulacje prawne w tym zakresie określa ustawa o języku migowym i innych środkach wspierających komunikowanie się, obowiązująca w Polsce od 1 kwietnia 2012 r. (Dz. U. z 19 sierpnia 2011 r.). Daje ona prawo m.in. osobie głuchej czy słabosłyszącej do autonomicznego wyboru formy komunikowania się. Czy akt prawny powszechnie obowiązujący oznacza otwartość wobec osób posługujących się językiem migowym? Jest to istotny problem w sytuacji osoby z głuchotą prelingwalną, dla której kształtowanie się mowy w sposób naturalny jest utrudnione lub zaburzone, a opanowanie umiejętności komunikacyjnych bywa wspomagane systemem znaków, np. wzrokowo-ruchowych lub za pomocą komunikacji alternatywnej.

Najczęstsze sposoby komunikowania się osób z wadą słuchu

Bogdan Szczepankowski (2008) i Ewa Domagał...