Elementy metody integracji sensorycznej w terapii logopedycznej dzieci z afazją Studium przypadku

Zaburzenia procesów integracji sensorycznej (SI) mogą wpływać na różne sfery rozwoju, w tym na doskonalenie mowy i komunikacji. Dostrzeżenie tej zależności możliwe jest dzięki znajomości podstaw funkcjonowania poszczególnych układów sensorycznych.

Zaburzenia mowy i komunikacji najczęściej jako pierwsze niepokoją rodziców, którzy szukają pomocy u specjalistów, m.in. u logopedów. Zazwyczaj te objawy są początkiem trudności rozwojowych. Badania naukowe potwierdzają, że prawidłowy rozwój mowy zawsze poprzedzony jest kształtowaniem się umiejętności ogólnorozwojowych, dlatego też w czasie trwania zajęć logopedycznych można wykorzystywać elementy metody integracji sensorycznej, aby wspomóc i urozmaicić często długotrwały proces terapeutyczny.

Pracując m.in. z dziećmi z afazją, staram się, aby terapia logopedyczna była dla pacjentów – tych młodszych i starszych – źródłem zabawy, a nie żmudną pracą. Terapia logopedyczna poprzez zabawę wywołuje radość, aktywność i zaangażowanie, co sprawia, że zajęcia przynoszą oczekiwane efekty. Z doświadczenia wiem, że właśnie metoda integracji sensorycznej jest ulubioną przez większość dzieci formą terapii. W związku z tym postanowiłam wprowadzać elementy tej metody, bazować na zmysłach, a następnie przeprowadzić z wybranymi dziećmi innowację pedagogiczną pt. Logosensoryka. Podczas terapii logopedycznej, wykorzystując elementy metody integracji sensorycznej, można wspomagać rozwój mowy poprzez usprawnianie funkcjonowania bazowych układów: przedsionkowego, proprioceptywnego i dotykowego. Następnie ćwiczenia można uzupełniać stymulacją słuchową, zabawami ortofonicznymi, fonacyjnymi, oddechowymi, usprawnianiem aparatu artykulacyjnego oraz stymulacją wibracyjną i zapachową.

Sygnały, które powinny zaniepokoić logopedów

U wielu dzieci zaburzenia rozwoju mowy, niewłaściwe zachowania, trudności szkolne, problemy emocjonalne oraz społeczne mogą być spowodowane właśnie zaburzeniami SI. Nieharmonijny rozwój w zakresie powstawania poszczególnych umiejętności może wskazywać na obniżony proces integracji zmysłowej. Dla logopedów przydatny może być Kwestionariusz przesiewowy zaburzeń SI u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym dla logopedów. Został opracowany przez Jolantę Kazanowską, ówczesną prezes Polskiego Stowarzyszenia Terapeutów Integracji Sensorycznej.

Logopedzi często spotykają się z obronnością dotykową sfery orofacjalnej, co początkowo utrudnia karmienie, a następnie skutkuje wybiórczą dietą bądź niechęcią do jedzenia ze względu na strukturę pokarmu, przez co dziecko nie ma możliwości naturalnego ćwiczenia sprawności narządów mowy. Logopedzi pracujący...