POLECAMY
Potrzeba nowego spojrzenia na umiejętności grafomotoryczne u dzieci
Nabywanie umiejętności pisania jest niewątpliwie ważnym zadaniem edukacji wczesnoszkolnej, która w znaczący sposób wpływa na przebieg dalszego procesu nauczania. Sama umiejętność pisania nie jest czynnością prostą, wymaga bowiem doskonałej integracji poznawczo- sensoryczno-motorycznej, która dokonuje się we wcześniejszych latach, a praktycznie – od pierwszych dni życia dziecka. Takie stwierdzenie daje szerszą perspektywę spojrzenia na to zagadnienie, uzmysławia bowiem, że czynność pisania jest pewną wypadkową różnych umiejętności i wieloletnich doświadczeń, zatem wymaga odpowiedniego wielopłaszczyznowego przygotowania.
Jak pokazują badania, trudności w pisaniu nie ustępują samoistnie. Wymagają wsparcia ze strony terapeuty, nauczyciela, rodzica, a dotykają od 10 do 30% dzieci w wieku szkolnym (Feder, Majnemer 2007). Pytanie, jak należy rozumieć wspomniane wsparcie?
Chaos informacyjny i potrzeba badań naukowych
Śledząc różne modele oraz programy wspierania rozwoju sprawności ręki i grafomotoryki, można dostrzec, że wiele informacji wzajemnie się wyklucza, np. zalecenia odnośnie do ułożenia kartki czy wieku, w jakim dziecko powinno posługiwać się prawidłowym chwytem pisarskim, który również jest definiowany w różny sposób. Doświadczenie takiego chaosu informacyjnego sprowokowało potrzebę poszukania odpowiedzi na powyższe pytania. Zależało mi jednak, aby nie szukać odpowiedzi w bazie własnych doświadczeń, ale na podstawie rzetelnych badań naukowych.
Pisanie jako funkcja sensoryczno-motoryczna
Rozumienie umiejętności grafomotorycznych, pisania jako funkcji jest bardzo istotne i kluczowe w rozwiązywaniu problemów związanych z nieprawidłowym chwytem pisarskim czy trudnościami funkcjonalnym, takimi jak większa męczliwość kkg (kończyny górnej). O ile zagadnienia związane z rozwojem umiejętności motorycznych, manualnych (Banaszek 2004; Matyja; Flatters i in. 2014; Hellbrügge i in. 1994, Morgan, Watkins 2004; Bly 1994) czy samego chwytu pisarskiego (Morgan, Watkins 2004; Lewinson 2006; Pauli, Kisch 2004) zostały wielokrotnie przedstawione w literaturze, o tyle rozwój funkcji pisania rozumianej w szerszym kontekście procesów przyczynowo-skutkowych w rozwoju sensomotorycznym nie został rzetelnie zbadany. Dostrzega się zatem potrzebę zbudowania pomostu pomiędzy tymi dwoma obszarami, tj. rozszerzenie spojrzenia pedagogicznego o aspekt rozwoju neurofizjologicznego dziecka i nabywania umiejętności motorycznych oraz spojrzenia fizjoterapeutycznego o zagadnienia związane z rozwojem wzo...