Zastosowanie oceny funkcjonalnej w diagnozie i terapii logopedycznej osób z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

Szczególne znaczenie ma tutaj Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (International Classification of Functioning, Disability and Health, ICF), opracowana przez Światową Organizację Zdrowia.

Znaczenie oceny funkcjonalnej w pracy z osobami z zaburzeniami ze spektrum autyzmu

Ocena funkcjonalna to proces zbierania informacji na temat możliwości i ograniczeń jednostki w jej codziennym życiu. W wypadku dzieci i młodzieży z ASD tradycyjna diagnoza medyczna nie zawsze dostarcza pełnej informacji o wpływie objawów na jakość życia i funkcjonowanie społeczne. Diagnoza nozologiczna/objawowa (często medyczna) daje możliwości wskazania, jakie objawy występują u osoby i czy spełniają one kryteria rozpoznania jakiegoś zaburzenia bądź choroby według kryteriów diagnostycznych ICD-10. Jest ona także często podstawą podjęcia dalszych działań w poradni psychologiczno-pedagogicznej, związanych z wydaniem odpowiednich dokumentów mających na celu zwiększenie zakresu wsparcia na terenie placówki oświatowej. W wypadku osoby dorosłej daje możliwości z jednej strony zrozumienia siebie – własnych możliwości i ograniczeń, a z drugiej – jest podstawą także podjęcia oddziaływań terapeutycznych czy udzielenia wsparcia i dostosowań w życiu codziennym i zawodowym. Sama diagnoza nie wskazuje jednak na to, jakie są najważniejsze potrzeby osoby z ASD, w jakich obszarach najintensywniej potrzebuje wsparcia, jak radzi sobie w codziennych aktywnościach, a także – czy i jakiego wsparcia doświadcza w otoczeniu społecznym.
Podejście funkcjonalne pozwala lepiej dostosować interwencje terapeutyczne do indywidualnych potrzeb osoby. Ocena funkcjonalna jest także kluczowa w planowaniu edukacji, terapii logopedycznej oraz innych form wsparcia. Daje bowiem odpowiedź skrojoną na miarę każdej osoby. Nie jest ogólna, nie jest wpisana w standaryzowane narzędzia. Jest indywidualna i w pełni skoncentrowana na potrzebach osoby, ale także jej najbliższego otoczenia. Wskazuje możliwości wspierania na wielu obszarach i w wielu sytuacjach społecznych, w których osoba funkcjonuje. 

M