Wykorzystywanie metody strukturalnej w nauce czytania i pisania osób z zaburzeniami komunikacji pisemnej

Metoda strukturalna uzyskała rekomendację Polskiego Towarzystwa Dysleksji oraz pozytywne recenzje prof. Marty Bogdanowicz i prof. Ewy Ogrodzkiej-Mazur[5]. Poza Polską metoda jest stosowana w Islandii i Norwegii. Wielu terapeutów metody strukturalnej, stosujących ją w nauczaniu czytania i pisania osób z zaburzeniami w komunikacji pisemnej, informuje o spektakularnych pozytywnych wynikach swojej pracy. 

Niniejszy artykuł zawiera charakterystykę metody i refleksje związane ze stosowaniem jej narzędzi w praktyce terapeutycznej i pedagogicznej. 

Charakterystyka metody strukturalnej

Metoda strukturalna wraz z Kartami Oceny Czytania i Pisania (KOCP) to spójne rozwiązanie metodyczne przeznaczone do diagnozy i terapii trudności w nabywaniu umiejętności czytania i pisania. Karty są standaryzowanym narzędziem diagnostycznym oceny poziomu umiejętności czytania i pisania. Pozwalają na ustalenie, na jakim etapie rozwoju umiejętności czytania i pisania jest dana osoba, a także jakie deficyty funkcji wzrokowych, słuchowych, językowych, motorycznych oraz sfery emocjonalno-motywacyjnej utrudniają ten proces. Nauczyciel lub terapeuta, na podstawie wyników badania narzędziem KOCP, uzyskuje informacje o przyczynach trudności w nauce czytania i pisania. Karty Oceny Czytania i Pisania zawierają wstępny program terapeutyczny i są integralną częścią metody strukturalnej, co umożliwia podjęcie terapii lub nauki czytania i pisania w pełni dostosowanej do potrzeb oraz możliwości osoby uczącej się.

Metoda strukturalna sprawdza się w pracy z osobami z trudnościami w komunikacji pisemnej, u których występują deficyty funkcji wzrokowych, słuchowych, językowych, motorycznych oraz zaburzenia sfery emocjonalno-motywacyjnej. Najczęściej są to osoby z dysleksją rozwojową, dysgrafią, niepełnosprawnością intelektualną, dyslalią, jąkaniem, dyzartrią, afazją, niedosłuchem, niedowidzeniem, ADHD, autyzmem i zespołem Aspergera, zaburzeniami zachowania i innymi problemami utrudniającymi komunikację pisemną.

Założenia metody strukturalnej

Terapeuta wykorzystujący metodę strukturalną powinien, poza gruntowną wiedzą teoretyczną i operacyjną z zakresu dydaktyki i psychologii rozwojowej, posiadać takie cechy osobowości, które wyzwalają w uczniach i ich rodzicach aktywność, chęć do podejmowania wysiłku, nastawienie na sukces. Powinien cechować się uporem w dążeniu do celu i umieć dostrzec każdy, najmniejszy nawet postęp w nabywaniu umiejętności czytania i pisania przez swoich uczniów. 

Metoda strukturalna opiera się na pięciu elementach: diagnozie, terapii, motywacji, współpracy oraz systematyczności.

Tabela 1. Opis badań zawartych w Kartach Oceny Czytania i Pisania (KOCP)