Projektowanie uniwersalne i Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia w pracy logopedycznej

Zrozumienie uniwersalnego projektowania w terapii mowy oraz znaczenia Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia w logopedii staje się ważne z punktu widzenia zwiększania dostępności terapii logopedycznej dla osób o zróżnicowanych potrzebach. Projektowanie uniwersalne w terapii mowy odnosi się do ram, które podkreślają dostępność i użyteczność dla wszystkich osób, niezależnie od ich zdolności lub niepełnosprawności (Bełza i in. 2024). Model Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia zapewnia zaś całościowe ramy dla zrozumienia zdrowia i niepełnosprawności, kładąc nacisk na dynamiczną interakcję między funkcjami ciała, aktywnościami i uczestnictwem w społeczeństwie.
Projektowanie uniwersalne oraz Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia to zatem koncepcje, które mogą istotnie wpłynąć na praktykę logopedyczną. Integracja zasad projektowania uniwersalnego i Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia stanowi transformacyjne podejście w dziedzinie terapii mowy. Przez przyjęcie podstawowych zasad projektowania uniwersalnego – takich jak inkluzywność i dostępność – logopedzi mogą tworzyć skuteczniejsze i bardziej elastyczne plany terapii, które odpowiadają zróżnicowanym potrzebom pacjentów. Ramy klasyfikacyjne dodatkowo wzmacniają te praktyki, zapewniając całościowy model, który uwzględnia wieloaspektową naturę zaburzeń komunikacji, umożliwiając tym samym holistyczne spojrzenie na opiekę nad pacjentem.
Aby zrozumieć, w jaki sposób to połączenie może się urzeczywistnić, w pierwszej kolejności zostaną omówione obie koncepcje, a następnie będą pokazane przykłady rozwiązań. 

Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia w diagnostyce logopedycznej

Zastosowanie Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia jako elementu diagnostycznego w logopedii umożliwia całościowe podejście do oceny zarówno funkcji ciała i struktur anatomicznych, jak i czynników społecznych oraz środowiskowych. Tym samym pozwala na wszechstronną ocenę trudności komunikacyjnych, co znacznie poszerza możliwości diagnostyczne w porównaniu z tradycyjnymi metodami, które koncentrowały się głównie na deficytach. Uwzględnienie czynników psychospołecznych umożliwia identyfikację barier wpływających na skuteczność terapii logopedycznej, a także pozwala na rozważenie potencjalnych strategii interwencji, które mogą być lepiej dostosowane do konkretnego pacjenta (Węsierska 2004).
Dzięki Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia logopedzi zyskują możliwość opisania stanu zdrowia pacjenta bardziej holistycznie, uwzględniając uwarunkowania środowiskowe, które z jednej strony mogą wspierać, a z drugiej – utrudniać proces terapeutyczny. Włączenie modelu biopsychospołecznego do procedur diagnostycznych sprzyja bardziej całościowemu spojrzeniu na funkcjo...