Po pierwsze: rodzice! Wczesne rozpoznanie jąkania – zróbmy to razem

Niejednokrotnie rodzice samodzielnie poszukują porad w Internecie i wdrażają różne strategie. Obecnie w Polsce ogromnym autorytetem cieszy się strona logolab.edu.pl, na której rodzice, logopedzi i nauczyciele mogą uzyskać mnóstwo informacji na temat jąkania, popartych wiedzą naukową. Mogą się dowiedzieć, że w okresie dzieciństwa 5% dzieci doświadcza trudności z płynnym i ze swobodnym wypowiadaniem się. U większości to mija (przyjmuje się, że w trzech przypadkach na cztery), jednak statystycznie jedno dziecko z tej czwórki, o ile nie podejmiemy odpowiednich działań, może wejść z tym problemem w dorosłe życie (Schneider 2017; Kelman, Whyte 2018; Węsierska, Jeziorczak 2016; 2019).

Jaki jest nastrój rodziców dziecka doświadczającego jąkania?

Nastrój można ogólnie zdefiniować jako stan emocjonalny, który trwa zwykle przez godziny, dni lub tygodnie. Jest on zawsze obecny i nadaje afektywny koloryt wszystkiemu, co robimy. Jest to stan subiektywny, pokrewny emocjom (Ekman, Davidson 1998; Goryńska 2011). Badania dotyczące nastroju rodziców dzieci doświadczających jąkania wskazują, że dominuje u nich nastrój negatywny oraz rozemocjonowanie, niepokój i dezorientacja (Tarkowski, Humeniuk, Dunaj 2011; Urbaniak 2013). Badania pokazują, że jąkanie u dziecka może być przyczyną konfliktów i problemów emocjonalnych rodziców, jednocześnie wskazują obszary, w których rodzicom dzieci z jąkaniem należałoby udzielić wsparcia. Stwierdzono u nich występowanie takich reakcji emocjonalnych, jak niepokój, smutek, zakłopotanie oraz mniejsza aktywność, czyli występowanie negatywnego nastroju. 

Smutek pojawia się często po wydarzeniu znajdującym się poza naszą kontrolą. Jest normalną reakcją na przełomowe i rozczarowujące wydarzenia. Do smutku mamy prawo. Ważne, by nie szukać winy w sobie.

Niepokój pojawia się w reakcji zarówno na nasze wewnętrzne obawy, jak i na bodźce zewnętrzne. Bywa, że jedna negatywna myśl prowadzi do kolejnej, np. „Nie dam rady, nie uda mi się”. Niepokoju można się oduczyć, odciągnąć od niego uwagę. Należy poświęcać więcej uwagi sobie. Wszystkie emocje są chwilowe i z cza-
sem przeradzają się we wspomnienia (Harrn 2022). 
Zdarza się, że niektórzy rodzice nie wspierają dzieci w przeżywaniu emocji, ponieważ chcą, aby były silne, twarde i niezależne. Tymczasem trudno jest zahartować kogoś, by przestał czuć – tak samo jak nie da się powstrzymać kichnięcia czy zająknięcia się. Im więcej ignorowania...